نوشته‌ها
ماترهورن ؛ هرم قاتل
نویسنده: مسعود فرح بخش
کوه ماترهورن به ارتفاع 4478 متر در مرز بین سوئیس و ایتالیا یکی از زیبا ترین ، فنی ترین و خطرناک ترین کوه های دنیا می باشد.
دیواره شمالی ماترهورن یکی از مشکل ترین و بزرگترین دیواره های آلپ و اروپا و جز 6 دیواره شمالی بزرگ آلپ است.
ماترهورن با اینکه بلندترین کوه آلپ نیست اما به نماد کوهستان آلپ و یکی از نمادهای کشور سوئیس تبدیل شده است.
شکل ظاهری این کوه به شکل یک هرم چهار وجهی است که هر وجه آن رو به یکی از جهات جغرافیایی می باشد. هر چهار رخ ماترهورن بوسیله یخچال های بزرگ احاطه شده است.
اولین صعود موفق بر روی ماترهورن در سال 1865 میلادی انجام شد. در این صعود چهار تن از اعضای تیم صعود کننده در هنگام فرود دچار سانحه شدند و جان خود را از دست دادند. دیواره شمالی ماترهورن یکی از دشوارترین مسیرهای کوهنوردی در آلپ می باشد که تا سال 1931 بدون صعود بود.
به لحاظ آمار تلفات و کشته شده ها ماترهورن یکی از پرتلفات ترین و خطرناک ترین کوه های دنیاست. تا کنون در حدود 500 کوهنورد در ماترهورن جان خود را از دست دادند.
ماترهورن دارای چهار رخ می باشد که هر یک به سمت یکی از جهات اصلی قرار دارد. رخ شمالی ، شرقی و غربی در کشور سوئیس و رخ جنوبی در کشور ایتالیا قرار دارد.
ماترهورن یک کوه منفرد است .به دلیل انفرادی بودن کوه و موقعیت جغرافیایی دارای آب و هوایی بسیار متغیر می باشد بطوریکه آب و هوای ماترهورن با سرعت بسیار زیادی تغییر می کند.
ظاهر هرمی شکل ماترهورن و قرار گیری در عرض جغراقیایی 45 درجه باعث تغییرات آب وهوایی سریع در کوه ماترهورن می شود
در قرن هجدهم میلادی کوهستان آلپ برای گردشگران و بخصوص کوهنوردان روز به روز جذاب تر شد. شکل ظاهری منحصر به فرد ماترهورن و تبدیل شدن آن به نماد آلپ ، در راس توجهات گردشگران قرار گرفت.
یکی از شهرهای معروف برای صعود به ماترهورن شهر زرمات در سوئیس است. هرم زیبای ماترهورن از این شهر چشم هر گردشگری را به خود خیره می کند. مسئولین شهر زرمات و دولت سوئیس برای جذب بیشتر گردگر مسیرهای رسیدن به ماترهورن را راحت کردند.
نمایی از شهر زرمات و کوه ماترهورن
از این رو خط ریلی و ایستگاه راه آهن و همینطور تله کابین برای رسیدن به ارتفاعات ماترهورن راه اندازی شده است.
ایستگاه راه آهن زرمات که تا کوه پایه های ماترهورن امتداد دارد مرتفع ترین سیستم حمل ریلی در اروپا می باشد.
اولین تلاش برای رسیدن به قله در سال 1857 انجام شد. سال های بعد تلاش های بسیاری در این کوه انجام شد تا اینکه سرانجام در سال 1865 میلادی این کوه صعود شد.
اولین صعود زمستانی ماترهورن در سال 1882 انجام شد.
دیواره شمالی ماترهورن سال ها بدون صعود بود تا اینکه در سال 1931سرانجام صعود شد.
در سال 2006 کوهنورد مشهور اولی استک مسیر دیواره شمالی ماترهورن را در 1 ساعت و 56 دقیقه صعود کرد.
مسیرهای صعود:
امروزه ماترهورن از تمام مسیرها در تمام فصل ها بارها صعود شده. راهنمایان آلپ در فصل تابستان و فصل صعود هر ساله تعداد زیادی کوهنورد را به ماترهورن می برند.
ماترهورن دارای 4 یال(شمال شرقی ، شمال غربی ، جنوب شرقی ، جنوب غربی) و 4 دیواره(شمالی ، جنوبی ، غربی ، شرقی) برای صعود است. مسیر اصلی و پر طرفدار صعود به قله ماترهورن “مسیر هورنلی” یعنی یال شمال شرقی می باشد. این مسیر با طناب های ثابتی که در برخی نقاط نصب می شود برای کوهنوردان حرفه ای آلپ چندان صعود دشواری نیست اما بازهم مسیر چالش انگیزی است.
یال شمال شرقی:
مسیر شمال شرقی یا مسیر هورنلی(Hörnli) مسیر اصلی صعود به ماترهورن است. کوهنوردان بعد از شهر زرمات با استفاده از تاسیسات تله کابین تا ارتفاع 3260 متر می روند. قرارگاه هورنلی با امکانات رفاهی مناسب در ابتدای مسیر قرار دارد و کمپ اصلی کوهنوردان در این صعود از یال شمال شرقی است. کوهنوردان شب را در این نقطه سپری می کنند و صبح روز بعد در حدود ساعت 3:30 صبح صعودشان به ماترهورن را آغاز می کنند.اگر همه چیز یاری کند و هوای متغیر ماترهورن و ابرهای طوفانی مجال دهند کوهنوردان در همان روز قله را صعود می کنند و قبل از غروب به محل کمپ اصلی بازمیگردند. در این مسیر جانپناه یا کلبه سولوای(solvay) در ارتفاع 4003 متری قرار دارد. از این جانپناه فقط برای مواقع اورژانسی و ویژه استفاده می شود.
قرارگاه کوهنوردی هورنلی
کلبه سولوای در ارتفاع 4000 متری ماترهورن در یال شمال شرقی (مسیر هورنلی) ، از این جانپناه فقط در شرایط اورژانسی استفاده می شود و داخل آن لوازم ضروری بقا و نجات موجود است
موقعیت قرار گیری جانپناه سولوای در یال شمال شرقی ماترهورن
مسیر اصلی (مسیر هورنلی) که نقطه شروع قرارگاه هورنلی در ارتفاع 3260 متر است و زمان رسیدن به قله از این مسیر حدود 6 ساعت است.
هزینه صعود به ماترهورن از پناهگاه هورنلی و مسیر شمال شرقی برای راهنما و 6 شب اقامت در پناهگاه هورنلی به همراه تامین تمامی لوازم فنی که در طول مسیر ممکن است نیاز شود برای هر نفر 1850 یورو می باشد.
یال شمال غربی:
مسیر زومات (Zmutt) که نقطه شروع قرارگاه هورنلی در ارتفاع 3260 متر یا قرارگاه شونبیِل(Schönbiel) در ارتفاع 2694 متر است. رسیدن به قله از این مسیر بین 7 تا 10 ساعت است.
قرارگاه شونیبیل Schönbiel
یال جنوب غربی
مسیر لیون در ایتالیا که نقطه شروع پناهگاه کارل در ارتفاع 3828 متر است. از این مسیر حدود 5 ساعت زمان برای رسیدن به قله لازم است.
پناهگاه کارل
مسیر جنوب شرقی:
مسیر فورگن . در این مسیر حدود 7 ساعت زمان برای رسیدن به قله لازم است.
دیواره های ماترهورن
دیواره شمالی
نقطه شروع این مسیر پناهگاه شونبیِل در ارتفاع 2694 متری است. رسیدن به قله از این مسیر دشوار به طور نرمال برای کوهنوردان حدود 14 ساعت طول می کشد.
اولی استک کوهنورد نامدار سوئیسی در سال 2006 این مسیر را در 1 ساعت و 56 دقیقه صعود کرد.
دیواره شمالی
دیواره غربی
نقطه شروع این مسیر پناهگاه شونبیِل در ارتفاع 2694 متری است. کوهنوردان و دیواره نوردان حدود 12 ساعت زمان برای رسیدن به قله از این دیواره نیاز دارند.
دیواره غربی
دیواره جنوبی
از مسیر دویاره جنوبی که در کشور ایتالیا قرار دارد 15 ساعت زمان برای رسیدن به قله نیاز است.
دیواره جنوبی
دیواره شرقی
نقطه شروع این مسیر نیز پناهگاه هورنلی است. حدود 14 ساعت زمان برای رسیدن به قله از این دیواره نیاز است.
دیواره شرقی
شکل ظاهری ماترهورن و تبدیل شدن به نماد آلپ ، همچنین خطرناک بودن ، مشکل بودن و حوادث ناگواری که در این کوه اتفاق افتاده سبب شده که ماترهورن سوژه بسیاری از فیلم های سینمایی بشود.
ماترهورن یکی از زیباترین کوه های آلپ و شاید دنیا هر ساله پذیرای تعداد زیادی کوهنورد و گردشگر از سرتاسر دنیا است . دولت سوئیس و ایتالیا به همراه باشگاه های کوهنوردی این دو کشور امکانات بسیار زیادی را به کوهنوردان برای صعود به این کوه زیبا ارائه می دهند.در سال 2015 جشن بزرگی به مناسبت صد و پنجاهمین سالروز اولین صعود به ماترهورن در پناهگاه هورنلی برگزار شد. تبلیغات گسترده دولت سوئیس و ایتالیا سبب شده که امروزه ماترهورن به یکی از شناخته شده ترین کوه های دنیا و همینطور به یکی از مهم ترین جاذبه های طبیعی اروپا تبدیل شود.
برگرفته از:
http://www.climbing.com/news/10-things-you-may-not-know-about-the-matterhorn/
https://en.wikipedia.org/wiki/Matterhorn
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
یرزی کوکوچکا ؛ نابغه ای تکرار نشدنی
نویسنده: مسعود فرح بخش
در 24 مارس سال 1948 در شهر کاتویک در خانواده ی فقیر لهستانی پسری به دنیا آمد که بعدها فصل نوینی در تاریخ کوهنوردی گشود.
“یرزی کوکوچکا” که دوستانش او را یورک(yorek) صدا می کردند بدون شک بهترین کوهنورد تمام تاریخ می باشد. زمانی که او پا به سرزمین ناشناخته ها در هیمالیا و قراقروم گذاشت کوه ها یکی پس از دیگری برای او سر تعظیم فرود آوردند.
کوکوچکا به قدری قدرتمند و نابغه بود که هر کوهی را اراده می کرد از آن بالا می رفت. او نه تنها به صعود از مسیرهای نرمال اعتقادی نداشت بلکه به صعود در فصل عادی نیز اعتقاد نداشت . همه ای اینها از کوکوچکا افسانه ای رقم زد ، افسانه ای که هنوز بعد از سال ها کسی به نزدیکی افتخارات او هم نرسیده است.
بسیاری از کارهایی که او انجام داده برای اولین بار و آخرین بار بوده و قبل و بعد از او هیچ کوهنورد دیگری به فکر انجام آنها هم نرفت.
در 18 سپتامبر 1987 او بعد از رینهولد مسنر دومین شخصی شد که همه قلل هشت هزاری را صعود کرد. همچنین کوکوچکا اولین کوهنوردی می باشد که 4 قله هشت هزار متری را در زمستان صعود کرده است. برخی صعود های او در هشت هزاری ها برای همیشه تاریخ ساز شدند. صعود او به K2 از مسیر جدید که به مسیر لهستانی ها معروف شد هرگز در تاریخ کوهنوردی تکرار نشد و این تنها یکی از کارهای شاخص او بود.
او به جز اورست تمامی قله ها را بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد.
کوکوچکا در لهستان به سختی کار می کرد و تامین هزینه و مخارج صعودهایش بسیار مشکل داشت. او از اینکه مجبور بود سخت کار کند اما رینهولد مسنر بدون هیچ دغدغه مالی مشغول تمریناتش بود و به فتوحاتش ادامه می داد؛ ناراحت بود.
یکی دیگر از کارهای کوکوچکا که او را از سایر کوهنوردان متمایز می کند صعود او به هر 14 قله هشت هزاری در زمان باور نکردنی 7 سال و 11 ماه و 14 روز است.
همینطور کوکوچکا تنها کوهنوردی در دنیا می باشد که توانسه دو قله ی هشت هزاری را در یک فصل و در یک زمستان صعود کند.
حاصل تلاش های کوکوچکا در هیمالیا و قراقروم گشایش 10 مسیر جدید و 4 صعود زمستانی می باشد.
کارنامه پر افتخار کوکوچکا در هشت هزاری ها:
1979 – لوتسه – مسیر نرمال
1980 – اورست – مسیر جدید
1981 – ماکالو – مسیر جدید ، شیوه آلپی ، سولو و انفرادی
1982 – برودپیک – مسیر نرمال – شیوه آلپی
1983 – گاشربروم 2 – مسیر جدید – شیوه آلپی
1983 – گاشربروم 1 – مسیر جدید – شیوه آلپی
1984 – برودپیک – مسیر جدید – تراورس قله شمالی ، مرکزی و قله اصلی – شیوه آلپی
1985 – داهولاگری – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1985 – چوآیو – مسیر جدید – صعود زمستانی
1985 – نانگاپاربات – مسیرجدید
1986 – کانچن جونگا – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1986 – k2 – مسیر جدید
1986 – ماناسلو – مسیر جدید – شیوه آلپی
1987 – آناپورنا – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1987 – شیشاپانگما – مسیر جدید – شیوه آلپی – فرود با اسکی
1988 – آناپورنا – مسیر جدید – شیوه آلپی
کوه لوتسه تنها کوهی بود که کوکوچکا از مسیر نرمال در فصلی غیر زمستان صعود کرد. بنابراین او تصمیم که شاهکار خودش را کامل کند. در سال 1989 بار دیگر به هیمالیا برگشت و این بار دیواره مخوف جنوبی لوتسه را هدف گرفت.
او در کاتماندو طناب انفرادی 6 میلیمتر دست دومی را از تیم های کوهنوردی که آنجا بودند خریداری کرد. در ارتفاع 8200 متری دیواره جنوبی لوتسه در طول آخر مسیری که در آن روز قصد صعود داشت ، چند متر آخر را با همان طناب انفرادی صعود کرد و ناگهان طناب مستعمل پاره شد.
کوکوچکا چندین متر سقوط کرد و دنیا یکی از بهترین کوهنوردانش را برای همیشه از دست داد تا داستان های او و فتوحاتش مانند افسانه های قدیمی نسل به نسل بین کوهنوردان رد و بدل شود.
داستان یکی از بهترین کوهنوردان تمام دوران در کوهی که از آن شروع کرده بود ، به پایان رسید.
دیواره جنوبی لوتسه بعد از آن هرگز صعود نشد و شاید هیچ وقت دیگر هم صعود نشود.
یادبود یرزی کوکوچکا در کمپ اصلی اورست با دورنمایی از کوه لوتسه
جمله ی معروفی از رینهولد مسنر در مورد کوکوچکا وجود دارد:
“درسته که من اولین هستم اما بدون شک تو بهترینی”
شاید در واقعیت مسنر چنین جمله را به کار نبرده باشد اما حتی اگر چنین هم باشد ، بی شک کوکوچکا افسانه ایست تکرار نشدنی و کوهنوردیست بزرگ