
نویسنده: مسعود فرح بخش
استفاده از مطالب وبسایت فقط با ذکر نام و لینک مجاز است؛ هرگونه استفاده تجاری ممنوع است
|
در این مقاله تلاش کردم به یک اختلاف نظر بزرگ در بین کوهنوردان بپردازم و آن فصل زمستان واقعی در همیالیا و قراقروم است. احساس می کنم در کوهنوردی ایران نیز لازم است یکبار این تعاریف مرور شود و هرکسی بنا به تجربه خود از آن تبعیت کند. در کوههای هشت هزاری زمستان کی آغاز و کی پایان مییابد؟
در ۱۳ دسامبر ۱۹۸۲(۲۲ آذر) تیم ژاپن به قله داهولاگیری رسید و ادعای اولین صعود زمستانی به این کوه را کرد، لهستانیها هرگز این ادعا را نپذیرفتند و سه سال بعد در ۲۱ ژانویه(۲بهمن) روی قله داهولاگیری ایستادند. اکنون جامعه کوهنوردی صعود لهستانیها را به عنوان اولین صعود زمستانی داهولاگیری قبول دارد.
مشهورترین جدال بر سر مفهوم صعود زمستانی بین ژآن کریستف لافائل با سیمونه مورو و پیتر مورافسکی در فصل زمستان ۲۰۰۵ در کوه شیشاپانگما رخ داد. لافائل در صعودی تحسین برانگیز و به شکل انفرادی در ۱۱ دسامبر(۲۰ آذر) به قله شیشاپانگما رسید اما سیمونه مورو این صعود را به عنوان یک صعود زمستانی قبول نکرد، مورو و مورافسکی در ۱۴ ژانویه(۲۵دی) به قله رسیدند. جامعه جهانی کدام را به عنوان اولین صعود زمستانی تاریخ شیشاپانگما قبول کرد؟ اکنون جهان کوهنوردی صعود مورو-مورافسکی را اولین صعود زمستانی شیشاپانگما میداند.
بر اساس تقویم نپالی شروع زمستان از ۱ دسامبر(۱۰ آذر) است اما تقویمهای دیگر این تاریخ را به عنوان شروع زمستان قبول ندارند، به همین دلیل با اینکه حتی مجوز صعود لافائل زمستانی بود، با اینکه از نظر دما و طول روز فرق چندانی با تاریخ صعود مورو نبود اما جامعه جهانی نیز صعود لافائل را به عنوان صعود زمستانی نپذیرفت
آنگ ریتا شرپا در ۱ دی ۱۹۸۷(فقط چند ساعت قبل تر از انقلاب زمستانی روی تقویم نجومی) به قله اورست رسید، اولین و آخرین کسی که بدون اکسیژن در زمستان روی قله اورست ایستاد، مقدمات صعود او از ۹ آذر شروع شد. جامعه جهانی هنوز بر سر پذیرش این صعود به عنوان صعود زمستانی اتفاق نظر ندارد.
سالها اختلاف نظرهای این چنینی وجود داشته است و اکنون نیز این اختلاف نظرها وجود دارد اما اجازه دهید چند تعریف مختلف را بررسی کنیم:
بازه صعود زمستانی از نظر اداری برای صدور مجوز از سوی دولت نپال:
دولت نپال مجوزهای زمستانی را بین بازه 15 نوامبر تا 15 فوریه صادر میکند(25 آبان تا 25 بهمن)، امروزه کمتر کوهنوردی روی این تاریخ اتفاق نظر دارد
نظر وبسایت هیمالایان دیتابیس:
زمستان 1 دسامبر(10 آذر) تا انتهای ماه فوریه است. خانم هاولی در تمام طول فعالیت خود برای ثبت دادهها و صعودهای هیمالیا در سازمان هیمالیان دیتابیس این تاریخ را بعنوان زمستان در نظر گرفته است.
نظر دنیس اروبکو:
زمستان در هشت هزاریها از 1 دسامبر آغاز می شود و در انتهای فوریه تمام میشود. ماه مارچ فصل بهار است نه زمستان. دنیس اروبکو عقیده دارد اولین صعود زمستانی شیشاپانگما توسط لافائل انجام شده نه تیم مورو-مورافسکی و از طرفی صعود لهستانیها به برودپیک و گاشربروم 1 را که به ترتیب در 15 اسفند/6 مارچ 2013 و 19 اسفند/10 مارچ 2012 انجام شد را صعود زمستانی نمیداند.
نظر لهستانیها:
لهستانیها معتقدند زمستان طبق تقویم نجومی باید باشد و آن بعد از انقلاب زمستانی در 1 دی یا 21 دسامبر تا 21 مارچ که انتهای فصل زمستان است.
نظر سیمون مورو:
صعودی که شروع و پایانش در بازه ۲۱ دسامبر تا ۲۱ مارچ انجام میشود. در واقع آقای مورو میگوید زمستان از انقلاب زمستانی آغاز و در اعتدال بهاری پایان مییابد، این تعریف مانند لهستانیها است. او میگوید این فاکتور همیشه ثابت است ولی اعتقاد به زمستان هواشناسی مثلا از 1 دسامبر ممکن است هر ساله بر اساس جریانات هوایی، آب و هوای متفاوتی را داشته باشیم که برخی زمستانی و برخی متفاوت از هوای زمستانی باشند پس بنابراین شروع فصل زمستان باید رسما طبق تقویم نجومی باشد. سیمون مورو معتقد است حتی باید بعد از تاریخ ۲۱ دسامبر کوهنوردان برای اولین بار کمپ اصلی را برقرار کنند و قبل از آن قابل قبول نیست. او این را صعود خالص زمستانی نام گذاشته و برای همین ۵ بار بر روی کوه ماناسلو تلاش کرد چراکه معتقد است ماناسلو تا قبل از ۲۰۲۳ و صعود زمستانی تیم آلکس چیکن یک صعود زمستانی کامل به خود ندیده بود.
سیمون مورو میگوید در دهه ۸۰ مانند امروز اتفاق نظر روی شروع زمستان نبود، بنابراین نیازی نیست که برخی صعودهای لهستانیها که چند روز زودتر از شروع زمستانِ نجومی آغاز شدند(برپایی کمپ اصلی یا کمپهای بالاتر در تاریخی قبل از 21 دسامبر انجام شد) را به طور کل رد کنیم اگرچه همه آنها نهایتا روزی بعد از 21 دسامبر به قله رسیدهاند اما لازم است که اکنون روی این تاریخ و این سبک تمرکز کرد.
بنظر می رسد تعریف سیمون مورو یعنی صعود زمستانی بر اساس تقویم نجومی این روزها مقبولیت بیشتری دارد. اما سیمون مورو یک معیار دیگر به تعریف اضافه کرد که تعریف زمستان او با لهستانی تفاوت پیدا میکند. او میگوید نه تنها صعود قله باید در بازه زمستان نجومی باشد بلکه مقدمات صعود از جمله برپایی کمپ اصلی یا کمپها بالاتر، ثابتگذاری و… نیز همگی باید در همین بازه انجام شوند یعنی شما نمیتوانید در آذر ماه و قبل از لحظه نجومی انقلاب زمستانی کمپ اصلی را برپا کنید یا مسیری را ثابت گذاری کنید.
آقای مورو میگوید طبق این تعریف تعداد کمی کوه هشت هزاری یک صعود کاملا زمستانی به خود دیدهاند اما ما نمیتوانیم صعودهای دهه 80 را به طور کل رد کنیم بلکه اکنون بهتر است همه روی این تاریخ تمرکز کنیم.
ابرهارد ژورگالسکی نویسنده معروف سایت هشتهزاریها پیشنهاد میکند صعودها به دو دسته “زمستان هواشناسی / ۱ دسامبر تا انتهای فوریه” و “زمستان نجومی / ۲۱ دسامبر تا ۲۱ مارچ” تقسیم شوند، البته این روزها کمتر کوهنوردی در زمان قبل از ۲۱ دسامبر صعود نهایی به سمت قلل هشت هزاری را انجام میدهد، ممکن است برخی در این ماه(از ۱ دسامبر) کمپ اصلی یا کمپهای بالاتر را برپا کنند اما صعود خود را همگی بعد از انقلاب زمستانی(۱ دی که رسما از روی تقویم فصل زمستان در نیمکره شمالی است) انجام میدهند.
در کوهنوردی ایران نکته مهمی وجود دارد، بسیاری صعودهای زمستانی در مناطق مختلف همراه با بارگذاری است، این بارگذاریها عموما در فصل تابستان و پاییز انجام میشود. طبق تعاریف این نوع صعودها کاملا زمستانی نیستند چراکه شروع فرایند صعود در زمانی غیر از زمستان است.