رهبرِ جنگجویان یخی ؛ آندری زاوادا
نویسنده: مسعود فرح بخش
در 16 ژوئیه 1928 در خانوده متوسط لهستانی کودکی به دنیا آمد که بعدها کوهنورد، نویسنده، عکاس و سرپرست مهم ترین صعودهای تاریخ کوهنوردی جهان شد. آندری زاوادا در دوران مدرسه به مطالعه فیزیک پرداخت و در رشته فیزیک و ژئو فیزیک مدرک مهندسی را کسب کرد. او حد فاصل سال های 1955 تا 1993 در آکادمی علوم لهستان مشغول به کار بود. زاوادا سرپرستی به معنای واقعی و رهبری کارکشته بود.
در سال 1959 آندری زاوادا اولین صعود زمستانی خط الراس کوهستان تاتراس در مرز اسلواکی و لهستان را در 19 روز با موفقیت انجام داد. کوهستان تاتراس که بلند ترین قله آن 2655 متر ارتفاع دارد مجموعه ای از چند قله و از نقاط مهم کوهنوردی در کشور لهستان است. بسیاری از نوابغ کوهنورد لهستان که بعدها به “جنگجویان یخی” شهره شدند در همین کوهستان کوهنوردی جدی خود را آغاز و رشد کردند. آندری زاوادا برای شناخت توان فنی و بدنی کوهنوردان جوان همیشه از آنها می پرسید که در کوهستان تاتراس چه برنامه هایی انجام دادید تا توان فنی و بدنی آن ها را تخمین بزند.
این مرد سرسخت لهستانی در سال 1959 سرپرست تیم لهستانی برای صعود قله “کنیانگ چش” بود. کنیانگ چش هشتمین کوه مرتفع پاکستان و بیست و یکمین کوه مرتفع دنیا به ارتفاع 7852متر است که در این اکسپدیشن برای نخستین بار صعود شد. آندری زاوادا یکی از صعود کنندگان این کوه بود.
در سال 1973 زاوادا به همراه تادوش پیتروفسکی اولین صعود زمستانی کوه نوشاخ را انجام دادند. این کوه به ارتفاع 7492متر تا آن زمان اولین کوه هفت هزاری و بالاترین ارتفاعی بود که کوهنوردانی در زمستان به قله آن رسیدند.
او در سال 1974 به همراه آندری هنریخ تا ارتفاع 8250 متری کوه لوتسه در زمستان صعود کرد. آنها اولین انسان های تاریخ بودند که موفق به لمس ارتفاع 8000 متر در زمستان شدند.
سال 1980 زاوادا سرپرستی یکی از به یادماندنی ترین اکسپدیشن های تاریخ کوهنوردی جهان را بر عهده داشت. در جریان این صعود کریستف ویلیچکی و لزک سیچی موفق به صعود مرتفع ترین نقطه جهان، قله اورست در زمستان شدند. اورست اولین کوه هشت هزارمتری بود که در زمستان صعود شد.
جنگجویان یخی همچنان به سرپرستی آندری زاوادا به جدال با برف و یخ پرداختند. در سال 1985 او سرپرست اکسپدیشن زمستانی کوه چوآیو بود. در جریان این صعود موفق، کوه چوآیو برای اولین بار در زمستان توسط ماچیچ باربکا و ماچیچ پاویلکوفسکی صعود شد. این صعود تنها صعود یک هشت هزاری در زمستان است که با گشایش مسیر جدید همراه بود.
در سال 1988 سه گانه ی سرپرستی زاوادا در زمستان هشت هزاری ها با سرپرستی اکسپدیشن لوتسه و صعود موفق کریستف ویلیچکی به این کوه، کامل شد.
آندری زاوادا عضو افتخاری آلپاین کلاب بریتانیا و عضو افتخاری GHM فرانسه است. رهبر و سرپرست دوران طلایی کوهنوردی لهستان و جهان در سال 2000 در سن 72 سالگی دیده از جهان فروبست.
منبع: ویکیپدیا