فانی بولاک ورکمن ؛ مادر کوهنوردی نوین
نویسنده و مترجم: مسعود فرح بخش
در زمانی که بسیاری از زنان دنیا حتی از ابتدایی ترین حقوق خود نیز برخوردار نبودند فقط یک اسطوره می توانست دست به انجام چنین ماجراجویی های بزرگی بزند. اسطوره ای به نام “فانی بولاک ورکمن” ، در زمانی که کوهنوردی حتی برای مردان نیز مشکل بود او به عنوان یک زن با سفر به دورافتاده ترین و بلندترین منطقه دنیا از کوه هایی بالاتر از توان و اراده ی مردان اروپایی و آمریکایی بالا رفت و نامش را در تاریخ کوهنوردی دنیا به عنوان مادر کوهنوردی نوین و اولین زن کوهنورد در ارتفاعات بالا جاودان کرد.
فانی بولاک ورکمن کاشف ، ماجراجو ، سایکل توریست ، جغرافی دان ، نویسنده و کوهنورد متولد 8 ژانویه 1859 در ماساچوست آمریکا است. بسیاری او را مادر کوهنوردی نوین دنیا می دانند و بدون شک او اولین زنی است که به طور حرفه ای اقدام به کوهنوردی در ارتفاعات بالای 5000 متر کرد.
او از تمام سفرهای خود یادداشت برداری می کرد و از او کتاب هایی زیادی به یادگار مانده است. وی یکی از فعالان حقوق برابر و حق رای برای زنان بود.
فانی بولاک در یک خانواده ثروتمند به دنیا آمد و پس گذران دوران تحصیل با ویلیام ورکمن ازدواج کرد. این زوج بعد از ازدواج با سرمایه گذاری خود، عازم سفری طولانی با دوچرخه به دور دنیا شدند. سوئیس، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، الجزایر و هندوستان نقاطی بودند که این زوج با دوچرخه به آنها سفر کردند.
آنها دو سال و نیم در هندوستان با دوچرخه سفر کردند تا اینکه با هیمالیا و قراقروم آشنا شدند و فانی ورکمن با مشاهده این ارتفاعات بکر و سر به فلک کشیده، شیفته ی کوهنوردی شد. این زوج در طول مدت 14 سال، 8 بار برای کوهنوردی وارد هیمالیا و قراقروم شدند و فانی بولاک ورکمن به عنوان یک زن کوهنورد، بسیاری از رکوردهای کوهنوردی دنیا را به نام خود ثبت کرد. در هر سفر آنها نه تنها به کوهنوردی در منطقه می پرداختند بلکه کار بررسی، نقشه برداری، عکاسی و گزارش نویسی از منطقه را انجام می داند و در طول سال بعد با این گزارش ها هدف بعدی سفر خود را بررسی و انتخاب می کردند.
فانی در اولین سفرش به قراقروم در سال 1899 تصمیم به صعود یخچال بایفو را گرفت اما شکاف های یخی و آب و هوای نامناسب هدف او را به سمت یخچال اسکورو تغییر داد. وی با صعود به قله 5700 متری که اسم پسرش را بر روی آن نهاد، رکورد بالاترین ارتفاعی که یک زن کوهنورد تا آن زمان به آن رسیده است را به دست آورد. آن ها در ادامه اکسپدیشن به قله 5930 متری صعود کرند که نام فانی بولاک ورکمن بر روی این کوه گذاشته شد. فانی بولاک در گزارش صعود خود از دیدن منظره خیره کننده کوه k2 خبر داد. به احتمال زیاد خانم فانی بولاک اولین زنی است که موفق به دیدن کوه k2 شده است.
در ادامه اکسپدیشن خانم بولاک به قله ی 6400 متری صعود کرد و سومین رکورد ارتفاع را به نام خود ثبت کرد. فانی در این سفر با چالش های زیادی همراه بود، مشکلات ارتفاع زدگی برای باربرها ، آب و هوای نامناسب و دمای زیر صفر، اما او جسور ، بی باک و با قدرت به راهش ادامه داد و در آن سال هایی که شاید ساده ترین ابزار های کوهنوردی وجود نداشت توانست به چنین قله هایی در یکی از دورافتاده ترین نقاط دنیا صعود کند.
در سال 1902 خانم فانی بولاک به هیمالیا سفر کرد و به اکتشاف یخچال چوگولونگما پرداخت. آب و هوا و بادهای بسیار شدید باعث نیمه کاره ماندن این سفر شد.
در سال 1903 فانی بولاک به کوه اسپانتیک رفت و توانست در تلاشی خیره کننده تا ارتفاع 6878 متری صعود کند و رکورد دیگری از خود بر جای بگذارد.
در سال 1906 خانم فانی بولاک در سن 47 سالگی با سفر به لبه غربی هیمالیا موفق شد قله 7091 متری Pinnacle Peak را صعود کند و بزرگترین دستاورد تاریخ کوهنوردی خود را انجام دهد. فانی بولاک اولین زنی بود که به ارتفاع بالای 7000 متر رسید و رکورد او تا سال 1934 پابرجا بود.
خانم ورکمن و روزنامه ای در حمایت از حق رای زنان – سفر اکتشافی هیمالیا
در اوایل قرن بیستم فانی بولاک معروف ترین کوهنوردی زن در سرتاسر دنیا بود. او ثابت کرد که زنان می توانند به دورافتاده ترین نقاط این سیاره خاکی سفر و بالاترین قلل دنیا را پا به پای مردان صعود کنند. فانی بولاک به جهانیان نشان داد که کوهنوردی فارغ از جنسیت است. بی شک او پیش گام در کوهنوردی نوین زنان و مادر کوهنوردی دنیا است. فانی بولاک بعد از سفرهایش در بسیاری از دانشگاه های مطرح دنیا سخنرانی و مدال های افتخار و شجاعت بسیاری را تصاحب کرد.
فانی بولاک ورکمن در سال 1925 و در سن 66 سالگی در شهر کن فرانسه دیده از جهان فرو بست.
منبع