نویسنده و مترجم: مسعود فرح بخش

پلنگ برفی با نام عمومی snow leopard گربه سانی بزرگ جثه است که در نواحی کوهستانی آسیای میانه زندگی می کند. مناطق زندگی این حیوان به قدری صعب العبور است که نمی توان اطلاعات دقیقی از تعداد و نوع زندگی آنها جمع آوری کرد. استتار بی نظیر این جاندار نیز مزید بر علت شده تا کمتر کسی در طبیعت موفق به دیدن پلنگ برفی شده باشد. این پلنگ بر عکس گربه سانان دیگر با شرایط زندگی در نواحی سرد کوهستانی خو گرفته است. گوشهایش به جهت دفع کمتر گرما حالت گرد دارند. خال های رز شکلی در بدن حیوان ، چشم سبز ، تفاوت بینی و دهان و تطابق آن با محیط زندگی و بدن پر مو از خصوصیات این حیوان زیبا و کم یاب است . تعداد این جاندار در طبیعت چیزی بین 4 هزار تا 7 هزار قلاده تخمین زده می شود.

عمده محل زندگی این حیوان در کوه ها ی آسیای میانه و در اتحاد جماهیر شوروی سابق می باشد.

پلنگ برفی

در شوروی سابق و امروزه در تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان 5 کوه با ارتفاع بالای 7000 متر وجود دارد. در گذشته هر کوهنوردی که به یکی از این کوه ها صعود می کرد باید از تجربه و مهارت کافی برخوردار می بود. به جهت سخت و صعب العبور بودن این 5 کوه ، بعد ها روس ها عنوان ” جایزه پلنگ برفی” را برای کسی که تمامی این 5 کوه را صعود کند در نظر گرفتند و اولین جایزه پلنگ برفی در سال 1961 به “اوگنی ایوانوف” رسید.

سه قله از پنج قله در رشته کوه پامیر در کشورهای تاجیکستان و قرقیزستان است. دو قله ی دیگر در رشته کوه تیان شان در کشورهای قزاقستان ، قرقیزستان و چین قرار دارند.

رشته کوه پامیر

رشته کوه تیان شان و خانتنگری در مرکز

این 5 کوه به ترتیب ارتفاع عبارتند از :

1-کمونیزم Communism در رشته کوه پامیر کشور تاجیکستان با 7495 متر ارتفاع

2-پوبدا Pobeda در رشته کوه تیان شان کشور قرقیزستان و چین با 7439 متر ارتفاع

3-لنین Lenin در رشته کوه پامیر کشور تاجیکستان و قرقیزستان با 7134 متر ارتفاع

4-کورژنفسکا Korzenevskaja در رشته کوه پامیر کشور تاجیکستان با 7105 متر ارتفاع

5-خانتنگری Khan Tengri در رشته کوه تیان شان کشور قرقیزستان و قزاقستان با 7010 متر ارتفاع

کمونیسم یا امیرمنصور سامانی در رشته کوه پامیر

پوبدا در رشته کوه تیان شان

لنین یا ابن سینا در رشته کوه پامیر

کورژنفسکایا در رشته کوه پامیر

خانتنگری در رشته کوه تیان شان

هیچ کوهی با ارتفاع بالای 7000 متر را نمی توان ساده قلمداد کرد. کوه لنین با توجه به ارتفاعش از دید کوهنوردان کوهی ساده با مسیر غیر تکنیکی است و آمار صعود های آن زیاد است . از این رو می توان آنرا با کوه موستاق آتا مقایسه کرد.

مسیرهای نرمال کمونیزم و کورژنفسکایا کمی فنی تر می باشند .همینطور خطر بهمن در این مسیر ها جدی تر است و باید بسیار دقت کرد.

خانتنگری دو مسیر اصلی دارد ، یکی از این دو مسیر بسیار راحت تر می باشد اما خطر بهمن در این مسیر زیاد است از طرفی مسیر ایمن تر به لحاظ فنی مشکل تر است.

در واقع ارتفاع اصلی خانتنگری 6995 متر می باشد .روی قله یک نقاب برفی وجود دارد که ارتفاع آن را به 7010 متر می رساند اما این نقاب هرگز از سوی کوهنوردان صعود نمی شود.

تقریبا این چهار کوه به لحاظ فنی در درجه کوه های بسیار مشکل قرار نمی گیرند. کسانی که در پی عنوان پلنگ برفی هستند اصلی ترین چالش آنها صعود به قله پوبدا می باشد. در واقع صعود به این قله بسیار سخت می باشد ، معمولا کوهنوردان در ایستگاه پوبدا متوقف می شوند. آمار صعود به پوبدا بسیار کمتر از 4 کوه دیگر است.

در سال 2003 زنده یاد مهدی اعتمادی فر از ایران توانست بعنوان اولین ایرانی عنوان پلنگ برفی را کسب کند.

در سال 2011 زنده یاد مهدی عمیدی بعنوان دومین ایرانی عنوان پلنگ برفی را کسب کرد.

اولین عنوان پلنگ برفی در سال 1961 به اِوگنی ایوانوف رسید. اما اوبه هر 5 قله صعود نکرده بود و عنوان را بصورت افتخاری دریافت کرد.

اولین کسی که به هر 5 قله صعود کرد و عنوان پلنگ برفی را تصاحب کرد کریل کاژمین و والنتین بوژاکوف در سال 1966 بودند.

اولین زنی که عنوان پلنگ برفی را کسب کرد لودمیلا آگارانوسکایا در سال 1970 بود.

جوانترین پلنگ برفی آندری تِسلیشِف با 22 سال سن در سال 1986 بود.

مسن ترین پلنگ برفی لف سارکیسوف با 58 سال سن در سال 1997

رکورد سریع ترین زمان رسیدن به عنوان پلنگ برفی مربوط به دنیس اوروبکو کوهنورد مشهور قزاق است که در 58 روز بهمراه سرگئی مولوتوف این عنوان را تصاحب کرد.

رکورد بیشترین تکرار عنوان پلنگ برفی در سال 2004 به بوریس کورشونوف رسید. وی 9 بار به عنوان پنگ برفی رسیده است.

تا کنون تا انتهای سال 2015 میلادی 644 بار عنوان پلنگ برفی به کوهنوردان مختلف رسیده است.

بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشورها از آن برخی نامگذاری قله ها تغییر کرد و ممکن است در برخی منابع با نام های دیگر مواجه شوید مانند ابو علی سینا و امیر منصور سامانی! اما نام اصلی قله ها که در بین کوهنوردان و محلی ها رواج دارد همین نام های بالا می باشند.

برای دیدن اسامی پلنگ های برفی به وب سایت زیر مراجعه کنید:

<<فهرست پلنگ های برفی>>

منبع:

https://en.wikipedia.org/wiki/Snow_Leopard_award

http://www.summitpost.org/the-snow-leopards/235234