نوشته‌ها
رینهولد مسنر ؛ مردی برای تمام دوران
نویسنده: مسعود فرح بخش
رینهولد مسنر کوهنورد ، ماجراجو ، کاشف ، قطب نورد ، کویرنورد و نویسنده اهل ایتالیا متولد 17 سپتامبر 1944 است، مسنر به قدری بزرگ است که کلمات قادر به وصف او نیستند ؛ او مرد اولین ها و بی شک یکی از بهترین های کوهنوردی در تمام دوران است.
مسنر از دوران کودکی کوهنوردی را زیر نظر پدرش جوزف مسنر شروع کرد . وی زمانیکه تنها 5 سال داشت با پدرش اولین قله ی خود را صعود کرد . او که همراه با پدرش در گوشه ای از آلپ کوهنوردی می کرد کم کم عاشق کوه و صخره شد. مسنر علاقه ی شدیدی به کوهستان آلپ و دولومیت ها داشت( دولومیت ها رشته کوهی در شمال شرقی ایتالیا هستند که به دلیل شکل سوزنی و صخره های سر به فلک کشیده شده خود بسیار معروف می باشند ؛ بلندترین قله دولومیت ها “مارمولودا” با 3343 متر ارتفاع است)
مسنر هشت برادر و یک خواهر داشت. او بعد ها با برادرش گونتر کوهنوردی و با برادر دیگرش هابرت قطب های زمین را پیمایش کرد.
زمانیکه مسنر 13 سال داشت بصورت جدی مشغول فعالیت های کوهنوردی شد و اینکار را بهمراه برادرش گونتر که 11 سال داشت انجام داد.
مسنر در دهه 60 با الهام گرفتن از هرمان بول سبک کوهنوردی آلپی را بنیان نهاد. یعنی کوهنوردی از پای کوه بدون مسیر مشخص ، برقراری کمپ در صورت نیاز بصورت موقت ، حمل کمترین تجهیزات و زمان حداقل برای دستیابی به هدف
در سال 1970 مسنر اولین سفر خودش به هیمالیا را بهمراه برادرش گونتر انجام داد. هدف آنها صعود به قله سرسخت نانگاپاربات از جبهه صعود نشده و بسیار دشوار روپال بود.
مسنر و برادرش گونتر سرانجام به قله رسیدند اما به دلایلی نتوانستند از مسیری که بالا آمده بودند به پایین بروند و در کمال شگفتی بدون طناب ، آذوقه ، کیسه خواب و چادر از جبهه دیامیر که هیچ کوهنوردی در آن نبود تصمیم به فرود گرفتند. دو روز بعد در راه بازگشت تراژدی بزرگی رخ داد. گونتر بر اثر سقوط بهمن کشته شد و خود مسنر بخشی از انگشتان پایش را بعلت سرمازدگی از دست داد. از مسنر کم تجربه در آن زمان برای انجام این صعود بهمراه برادر کم تجربه ترش بسیار انتقاد شد.
مسنر در 1975 گاشربروم 1 را در سه روز از مسیر جدید صعود کرد که این زمان در آن دوره بسیار بی سابقه بود.
مسنر مرد اولین ها بود، او بعد ها بعد از سه تلاش ناموفق سرانجام در 1978 نانگاپاربات را در بزرگ داشت برادرش از جبهه دیامیر بصورت تمام انفرادی و بدون کپسول اکسیژن و بدون حمایت هیچ تیم کوهنوردی صعود کرد. این اولین صعود انفرادی کامل در کوه های 8000 متر بود.
او در همین سال به همراه پیتر هابلر اورست را بدون کپسول اکسیژن صعود کرد، تا آن زمان صعود به اورست بدون استفاده از کپسول اکسیژن از سوی کوهنوردان ، شرپاها و دکترها غیر ممکن شمرده می شد اما مسنر و هابلر اولین نفراتی بودند که این غیرممکن را ممکن کردند.
مسنر تمامی 14 کوه بالای هشت هزار متر را صعود کرد و اولین نفری در تاریخ کوهنوردی شد که به این افتخار دست پیدا کرد . مسنر تمامی این 14 قله را بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد.
مسنر بعد ها اورست را بصورت سولو و افرادی و بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد تا بالاترین صعود انفرادی تاریخ کوهنوردی را ممکن کند.
مسنر بعنوان یک کاشف و ماجراجو به قله های بسیاری در سرتاسر دنیا صعود کرده . مسنر قطب های زمین را نیز پیمایش کرده و صحرای بزرگ گوبی را نیز درنوردید. همچتین او فاتح هفت قله مرتفع هفت قاره جهان نیز می باشد. با هم نگاهی می اندازیم به کارنامه پرافتخار مسنر در گذر زمان:
مسنر در مجموع 20 بار قله های بالای هشت هزار متر را صعود کرد
کارنامه مسنر در هشت هزار متری ها به ترتیب زمان صعود:
1970 نانگاپاربات اولین وآخرین صعود از جبهه روپال با برادرش گونتر
1972 ماناسلو از مسیر جدید
1975 گاشربروم 1 اولین صعود به روش آلپی در تاریخ هیمالیا در سه روز گشایش مسیر جدید
1978 اورست اولین صعود تاریخ اورست بدون کپسول اکسیژن بهمراه پیتر هابلر
1978 نانگاپاربات اولین صعود تمام انفرادی به یک کوه هشت هزار متری
1979کوه سرسخت K2
1980 اورست ؛ اولین و تنها صعود انفرادی و بدون کپسول اکسیژن در تاریخ هیمالیا بر روی بام جهان
1981 شیشاپانگما ؛ گشایش مسیر جدید
1982 کانجنچونگا ؛ گشایش مسیر جدید
1982 گاشربروم 2
1982 برودپیک
1982 اولین تلاش زمستانی بر روی چوآیو (صعود نا موفق)
1984 تراورس گاشربروم 1 و 2 صعود به قله ها بدون بازگشت به کمپ اصلی
1985 داهولاگری
1985 آناپورنا ؛ گشایش مسیر جدید
1986 ماکالو
1986 لوتسه
سایر اکسپدیشن های مسنر:
1971 انجام برنامه های کوهنوردی در ایران ؛ نپال ، گینه نو ، پاکستان و شرق آفریقا
1972 نوشاخ واقع در رشته کوه هندوکش افغانستان
1974 کوه دنالی در آلاسکا از مسیر جدید
1978 کلیمانجارو مسیر جدید
1986 پیمایش شرق تبت ، کوه وینسون در قطب جنوب ؛ در این سال مسنر اولین شخصی شد که 7 قله ی مرتفع 7 قاره ی دنیا را بدون کپسول اکسیژن صعود کرد
1989 پیمایش قطب جنوب
1992 کوه شیمباروزو مرتفع ترین کوه دنیا بر مبنای فاصله از مرکز کره زمین
1995 پیمایش قطب شمال از سیبری به کانادا(ناموفق)
1998 صعود به کوه های مغولستان و برخی کوه های آند
2000 ساخت فیلمی بر روی کوه فوجی ژاپن
2003 سفر به اقیانوس منجمد شمالی
2004 پیمایش صحرای بزرگ گوبی مغولستان ، 2000 کیلومتر پیمایش پیاده
مسنر پا به سن گذاشته در سال 2003 شروع به ساخت پروژه به نام “موزه کوهنوردی مسنر” کرد که در سال 2006 در قالب پنج موزه در نقاط مختلف کوهستان آلپ به منظور بازدید عموم بازگشایی شدند.در این موزه ها عکس ها وتجهیزاتی از کوهنوردی ها ی مسنر وهمینطور سایر تجهیزات و ادوات کوهنوردی به نمایش در آمده .
اینکه مسنر با این سبک کوهنوردی در تمامی صعود هایش زنده ماند و چگونه تمامی صعود هایش بدون کپسول اکسیژن بودند خود نشان از نبوغ و توان فرا انسانی او دارد. بدون شک نام و یاد مسنر برای همیشه در تاریخ کوهنوردی باقی می ماند .
سخنانی از مسنر:
“بدون خطر مرگ، کوهنوردی دیگر کوهنوردی نیست ولی در کوهنوردی من به دنبال مرگ نیستم، دقیقا برعکس آن، من سعی در زنده ماندن دارم. اما زنده ماندن بدون وجود خطر مرگ نیز بسیار آسان است. کوهنوردی هنر زنده ماندن در شرایط سخت است که شامل خطر مرگ هم میشود. بهترین کوهنورد کسی نیست که تلاش میکند تا یکی دوبار کارهای احمقانه بکند و سپس بمیرد. بلکه بهترین کوهنورد کسی است که سعی میکند بزرگترین کارها را انجام دهد و زنده بماند . . .شما باید نزد خودتان در نظر بگیرید که فلان کار را میتوانید انجام دهید و یا نمیتوانید. این یکی از اصلیترین قسمتهای کوهنوردی است که هر لحظه باید یادتان باشد. پیش خودتان بگوئید”این حد و مرز من است. بیشتر از این نمیتوانم، باید پائین تر از این حد توقف کنم.” و اگر شما از این حد بالاتر بروید مطمئنا در کوهنوردی کشته خواهید شد و هنر کوهنوردی زنده ماندن است نه مردن.”
منابع:
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
جایزه کلنگ طلایی
نویسنده و مترجم: مسعود فرح بخش
جایزه کلنگ طلایی معتبرترین جایزه سالانه کوهنوردی است که از سال 1991 توسط مجله فرانسوی Montagnes و انجمن فرانسوی Le groupe de haute montagne یا به اختصار GHM به کوهنوردانی که در سرتاسر دنیا برنامه های شاخص کوهنوردی انجام می دهند اهدا می شود.
انجمن فرانوسوی GHM با عضویت کوهنوردان فرانسوی و سایر کوهنوردان از سرتاسر دنیا به ارتقاء سطح فنی و کیفی برنامه های آنان کمک می کند. همینطور کوهنوردان سرتاسر دنیا می توانند با همدیگر آشنا شوند و از رزومه فعالیت هایشان آگاهی پیدا کنند.
نامزدهای جایزه کلنگ طلایی توسط GHM و Montagnes انتخاب می شوند و هر ساله مراسمی با حضور داوران ، برگزار کنندگان مراسم و کوهنوردان از سرتاسر دنیا در شهر شامونی فرانسه و کورمایور ایتالیا برگزار می شود و جایزه کلنگ طلایی که معتبرترین جایزه دنیای کوهنوردیست به منتخبین اهدا می شود.
کوهنوردانی که نامزد جایزه کلنگ طلایی می شوند نه تنها می بایستی یک برنامه خاص کوهنوردی در سطح جهانی را انجام دهند بلکه باید در اجرای برنامه های خود از موارد زیر نیز پیروی کنند:
استفاده از کمترین تجهیزات و در واقع شیوه آلپی و سبک بار بودن برنامه. طبق این اصل صعود ها باید با حداقل هزینه اقتصادی انجام شود. طناب های ثابت ، اکسیژن های مکل ، باربرها ، شرپاها و سایر عوامل انسانی می بایستی کمترین نقش را داشته باشد و یا به عبارتی نقشی نداشته باشد.
پایبند بودن به ارزش های اخلاقی ، احترام به جامعه محلی ، حفظ محیط زیست و اعتقاد به روح واقعی ورزش کوهنوردی می بایستی سر منشا برنامه ها قرار گرفته باشد.
مسیر و نوع برنامه می بایست خلاقانه باشد و انجام برنامه یک نوآوری در تاریخ کوهنوردی باشد.
در انتخاب نامزدها برای داوران نه تنها ارتفاع کوه چندان اهمیتی ندارد بلکه تکیه بر مهارت ، تجربه و دانش کوهنوردی بهمراه نوآوری ، خلاقیت و درجه سختی مسیر از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار است.
بر طبق این اصل بسیاری از صعودهای کوهنوردان از مسیرهای عادی به مرتفع ترین قلل دنیا ، امروزه کاری بسیار عادی تلقی می شود و شامل هیچ یک از گزینه های بالا برای نامزدی در جایزه کلنگ طلایی نیست.
مراسم جایزه کلنگ طلایی برعکس سایر مراسم های ورزشی چندان رقابتی نیست و سرشار از احساسات است. داوران در برخی از سال ها جایزه کلنگ طلایی را به بیش از یک کوهنورد و یک برنامه اهدا کردند حتی در سال 2013 جایزه کلنگ طلایی در اقدامی بی سابقه به شش برنامه مختلف کوهنوردی اهدا شد.
اولین جایزه کلنگ طلایی در سال 1992 به دو کوهنوردی اهل اسلونی برای 3000 متر صعود از برج جنوبی کانجن چونگا رسید.
ازسال 2009 به جز جایزه اصلی کلنگ طلایی جایزه “یک عمر فعالیت کوهنوردی” نیز برای ادای احترام به کوهنوردان قدیمی و با تجربه به آنان اهدا می شود.
اولین کوهنوردی که جایزه یک عمر فعالیت کوهنوردی را کسب کرد ، والتر بوناتی کوهنورد ، ماجراجو و نویسنده ی ایتالیایی بود .
در سال 2010 جایزه یک عمر فعالیت کوهنوردی به رینهولد مسنر اهدا شد.
مارکو پریزل کوهنورد اسلونیایی با سه بار برنده شدن این جایزه رکورد دار می باشد. وی اولین جایزه کلنگ طلایی را در سال 1992 کسب کرد و همچنین در سال های 2007 و 2014 برای بار دوم و سوم نیز این جایزه را تصاحب کرد.
اولی استک کوهنوردی توانمند سوئیسی نیز دو بار جایزه کلنگ طلایی را کسب کرده. وی در سال 2014 برای اولین صعود سولو و انفرادی رخ جنوبی آناپورنا و در سال 2009 برای اولین صعود آلپی رخ شمالی کوه 6500 متری Tengkampoche در نپال این جایزه را کسب کرد.
در سال 2009 “کی تانیگوچی” کوهنوردی ژاپنی اولین زنی بود که جایزه کلنگ طلایی را کسب کرد.
جایزه کلنگ طلایی به دلیل تغییرات در سیستم داوری در سال 2008 برگزار نشد.
لوگوی جایزه معتبر کلنگ طلایی
برداشت از:
https://en.wikipedia.org/wiki/Piolet_d%27Or
http://www.pioletsdor.net/index.php/en/
http://kouheghaf.blogspot.com/2016/03/blog-post_51.html
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
یرزی کوکوچکا ؛ نابغه ای تکرار نشدنی
نویسنده: مسعود فرح بخش
در 24 مارس سال 1948 در شهر کاتویک در خانواده ی فقیر لهستانی پسری به دنیا آمد که بعدها فصل نوینی در تاریخ کوهنوردی گشود.
“یرزی کوکوچکا” که دوستانش او را یورک(yorek) صدا می کردند بدون شک بهترین کوهنورد تمام تاریخ می باشد. زمانی که او پا به سرزمین ناشناخته ها در هیمالیا و قراقروم گذاشت کوه ها یکی پس از دیگری برای او سر تعظیم فرود آوردند.
کوکوچکا به قدری قدرتمند و نابغه بود که هر کوهی را اراده می کرد از آن بالا می رفت. او نه تنها به صعود از مسیرهای نرمال اعتقادی نداشت بلکه به صعود در فصل عادی نیز اعتقاد نداشت . همه ای اینها از کوکوچکا افسانه ای رقم زد ، افسانه ای که هنوز بعد از سال ها کسی به نزدیکی افتخارات او هم نرسیده است.
بسیاری از کارهایی که او انجام داده برای اولین بار و آخرین بار بوده و قبل و بعد از او هیچ کوهنورد دیگری به فکر انجام آنها هم نرفت.
در 18 سپتامبر 1987 او بعد از رینهولد مسنر دومین شخصی شد که همه قلل هشت هزاری را صعود کرد. همچنین کوکوچکا اولین کوهنوردی می باشد که 4 قله هشت هزار متری را در زمستان صعود کرده است. برخی صعود های او در هشت هزاری ها برای همیشه تاریخ ساز شدند. صعود او به K2 از مسیر جدید که به مسیر لهستانی ها معروف شد هرگز در تاریخ کوهنوردی تکرار نشد و این تنها یکی از کارهای شاخص او بود.
او به جز اورست تمامی قله ها را بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد.
کوکوچکا در لهستان به سختی کار می کرد و تامین هزینه و مخارج صعودهایش بسیار مشکل داشت. او از اینکه مجبور بود سخت کار کند اما رینهولد مسنر بدون هیچ دغدغه مالی مشغول تمریناتش بود و به فتوحاتش ادامه می داد؛ ناراحت بود.
یکی دیگر از کارهای کوکوچکا که او را از سایر کوهنوردان متمایز می کند صعود او به هر 14 قله هشت هزاری در زمان باور نکردنی 7 سال و 11 ماه و 14 روز است.
همینطور کوکوچکا تنها کوهنوردی در دنیا می باشد که توانسه دو قله ی هشت هزاری را در یک فصل و در یک زمستان صعود کند.
حاصل تلاش های کوکوچکا در هیمالیا و قراقروم گشایش 10 مسیر جدید و 4 صعود زمستانی می باشد.
کارنامه پر افتخار کوکوچکا در هشت هزاری ها:
1979 – لوتسه – مسیر نرمال
1980 – اورست – مسیر جدید
1981 – ماکالو – مسیر جدید ، شیوه آلپی ، سولو و انفرادی
1982 – برودپیک – مسیر نرمال – شیوه آلپی
1983 – گاشربروم 2 – مسیر جدید – شیوه آلپی
1983 – گاشربروم 1 – مسیر جدید – شیوه آلپی
1984 – برودپیک – مسیر جدید – تراورس قله شمالی ، مرکزی و قله اصلی – شیوه آلپی
1985 – داهولاگری – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1985 – چوآیو – مسیر جدید – صعود زمستانی
1985 – نانگاپاربات – مسیرجدید
1986 – کانچن جونگا – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1986 – k2 – مسیر جدید
1986 – ماناسلو – مسیر جدید – شیوه آلپی
1987 – آناپورنا – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1987 – شیشاپانگما – مسیر جدید – شیوه آلپی – فرود با اسکی
1988 – آناپورنا – مسیر جدید – شیوه آلپی
کوه لوتسه تنها کوهی بود که کوکوچکا از مسیر نرمال در فصلی غیر زمستان صعود کرد. بنابراین او تصمیم که شاهکار خودش را کامل کند. در سال 1989 بار دیگر به هیمالیا برگشت و این بار دیواره مخوف جنوبی لوتسه را هدف گرفت.
او در کاتماندو طناب انفرادی 6 میلیمتر دست دومی را از تیم های کوهنوردی که آنجا بودند خریداری کرد. در ارتفاع 8200 متری دیواره جنوبی لوتسه در طول آخر مسیری که در آن روز قصد صعود داشت ، چند متر آخر را با همان طناب انفرادی صعود کرد و ناگهان طناب مستعمل پاره شد.
کوکوچکا چندین متر سقوط کرد و دنیا یکی از بهترین کوهنوردانش را برای همیشه از دست داد تا داستان های او و فتوحاتش مانند افسانه های قدیمی نسل به نسل بین کوهنوردان رد و بدل شود.
داستان یکی از بهترین کوهنوردان تمام دوران در کوهی که از آن شروع کرده بود ، به پایان رسید.
دیواره جنوبی لوتسه بعد از آن هرگز صعود نشد و شاید هیچ وقت دیگر هم صعود نشود.
یادبود یرزی کوکوچکا در کمپ اصلی اورست با دورنمایی از کوه لوتسه
جمله ی معروفی از رینهولد مسنر در مورد کوکوچکا وجود دارد:
“درسته که من اولین هستم اما بدون شک تو بهترینی”
شاید در واقعیت مسنر چنین جمله را به کار نبرده باشد اما حتی اگر چنین هم باشد ، بی شک کوکوچکا افسانه ایست تکرار نشدنی و کوهنوردیست بزرگ