نوشتهها
وندا روتکیویچ ، کوهنورد زنی که بالاتر از مرد ها بود
نویسنده: مسعود فرح بخش
وندا روتکیویچ ، متولد 1943 در لهستان است. از اواسط دهه 60 میلادی وقتی پای لهستانی ها به کوه های مرتفع دنیا باز شد ؛ بسیاری از ناممکن ها ، ممکن شد . لهستانی ها با کارهای شاخص خود نبوغ و سرسختی بالای خود را به رخ همگان کشیدند . بدون شک در دنیای کوهنوردی لهستانی ها حرف های زیادی برای گفتن دارند و در بین لهستانی ها نام خانم “وندا روتکیویچ” به زیبایی می درخشد.
بی تردید وندا نه تنها یکی از بهترین کوهنوردان زن تمام دوران بود بلکه می توان گفت او یکی از بهترین های هیمالیا و قراقروم بود.
وندا ورزش های شنا ، ژمیناستیک و اسکی را به طوری حرفه ای دنبال می کرد. او اولین بار در سال 1961 در جریان اردوی تیم ملی والیبال زنان لهستان برای بازی های المپیک توکیو با کوهنوردی آشنا شد. وندا اولین صعود بلند خود را در سال 1970 به قله لنین انجام داد.
در سال 1975 وندا روتکیویچ در قالب تیم لهستانی برای اولین بار به قله گاشربروم 3 صعود کردند. این اولین صعود موفق گاشربروم 3 بود. این کوه مرتفع ترین قله 7000 متری و پانزدهمین قله مرتفع دنیاست.گاشربروم 3 اولین کوه دنیا بود که اولین صعود آن توسط یک زن انجام شد.
وندا بعنوان نخستین زن دیواره شمالی ایگر را صعود کرد.
همچنین وندا دیواره شمالی ماترهورن را در زمستان صعود کرد.
او نوشاخ و آکانکاگوا را نیز صعود کرد.
وندا اولین زن کوهنورد بود که رویای رسیدن به 14 قله هشت هزار متری را در سر داشت.
در سال 1978 او بعنوان اولین کوهنورد لهستانی ، اولین کوهنورد زن اروپایی و سومین زن دنیا به قله اورست صعود کرد.
وندا در سال 1985 کوه سرسخت نانگاپاربات را صعود کرد.
یکی از ماندگارترین کارهای وی صعود به عنوان اولین کوهنورد زن در سال 1986 به مشکل ترین کوه دنیا ، K2 بود.
شیشاپانگما را در سال 1987 صعود کرد و دو سال بعد در 1989 گاشربروم 2 و در سال بعد گاشربروم 1 را صعود کرد.
در سال 1991 چوآیو را به صورت سولو و انفرادی صعود کرد.
در همان سال کوه سرسخت آناپورنا ، خطرناک ترین کوه جهان را بازهم به صورت سولو و انفرادی صعود کرد.
در سال 1992 و در سن 49 سالگی آخرین برگ از کارنامه پرافتخار وندا رقم خورد. وی آخرین بار توسط کوهنورد معروف مکزیکی ، کارلوس کارسولیو ، در ارتفاعات بالای کوه کانجن چونگا دیده شد. کارلوس سعی می کند او را مجبور به بازگشت کند اما وندا قبول نمی کند. بعد از آن وندا هرگز دیده نشد. در سال 1995 جسدی در کوه کانجن چونگا پیدا شد که گمان می رفت مربوط به او باشد.
اینکه او کانجن چونگا را صعود کرده یا نه هرگز مشخص نشد ، اگر او این کار را انجام داده باشد اولین کوهنورد زنی است که به سومین کوه مرتفع دنیا صعود کرد.
وندا روتکیویچ با احتساب کانجن چونگا تا سال 1992 توانست به 9 قله هشت هزار متری صعود کندکه نشان از نبوغ و توان بسیار بالای این کوهنورد دارد و از این لحاظ از بسیاری کوهنوردان مرد زمان خود بالاتر بود
بدون شک او یکی از بهترین کوهنوردان زن تمام دوران است.
بعد ها در سال 2010 خانم ادورنه پاسابان اولین زنی بود که به تمامی 14 قله بالای هشت هزار متر صعود کرد .
منبع:
https://en.wikipedia.org/wiki/Wanda_Rutkiewicz
http://www.summitpost.org/in-memory-of-wanda-rutkiewicz-1943-1992/402961
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
الیزابت هاولی ؛ تاریخ نگارِ تاریخ ساز
نویسنده: مسعود فرح بخش
بی تردید معروف ترین چهره ی غیر کوهنورد در دنیای کوهنوردی خانم الیزاب هاولی است.خانم هاولی متولد 9 نوامبر 1923 در شیکاگو امریکا می باشد. وی با اینکه در طول عمرش حتی یک قله را هم صعود نکرده مسئول ثبت اکسپدیشن های هیمالیا می باشد.
هر کوهنوردی بعد از صعود باید به طور مستقیم با شخص خانم هاولی یا دستیارانش صحبت کند و مدارک خود را برای صعود به قله ارائه دهد و در نهایت این خانم هاولی و دستیارانش هستند که ادعای کوهنورد را مبنی بر صعود قله رد یا تایید می کنند.
او در دانشگاه میشیگان در رشته تاریخ تحصیل کرد و از سال 1946 در مجله fortune به عنوان خبرنگار شروع به کار کرد.او که شیفته سفر کردن بود در سال 1957 از کار در این مجله استعفا داد تا بتواند راحت به تمام نقاط دنیا سفر کند. وی اروپای شرقی ، خاور میانه از جمله ایران ، نپال و بسیاری از کشور های دیگر سفر کرد. در حین سفرهایش برای تامین مخارج زندگی و سفرهایش چند کار پاره وقت و موقت در نیویورک را انجام می داد. خانم هاولی در سفر به نپال و کاتماندو عاشق این نقطه از کره ی زمین شد و بعد از یک سال از بازگشتش در سال 1960 مجدد به کاتماندو بازگشت و هرگز آنجا را ترک نکرد.
او به واسطه شغل خبرنگاری اش بعد از ورود به نپال در مجله ی تایم و بعد ها در خبرگزاری رویترز شروع به فعالیت کرد. در طول این سال ها او متوجه شد که عمده خبرهایی که در این نقطه از جهان می گذرد مربوط به کوهنوردی و کوهنوردانی است که از جای جای دنیا به این نقطه از دنیا سفر می کنند. سپس کم کم اقدام به ثبت وقایع کوهنوردی کرد و بدین ترتیب بود که خانم الیزابت هاولی به بهترین واقعه نگار اکسیپدیشن های هیمالیا تبدیل شد.
خانم هاولی هرگز ازدواج نکرد و همینطور در طول عمرش هرگز کوهی را نیز صعود نکرد .او آنقدر با کوهنوردان مختلف در مورد جزئیات صعودهایشان مصاحبه و اطلاعات را ثبت کرد که به یک بانک اطلاعاتی برای کوه ها و مسیرهای هیمالیا تبدیل شد. بانک اطلاعاتی خانم هاولی شامل تمام اطلاعات مسیرها ، موفقیت ها ، نرخ مرگ و میر و … می باشد که برای آنالیز در اختیار کوهنوردان و سرپرستان تیم ها قرار می گیرد.
امروزه کوهنوردان نه تنها صعودشان به قلل هیمالیا احتیاج به تایید خانم هاولی و دستیارانش دارد بلکه کوهنوردان زبده و تیم های ماجراجو برای انجام کارهای نو و خاص ، مسیرهای جدید و هرگونه ماجراجویی از خانم هاولی مشورت می گیرند.
برای مثال رینهولد مسنر در انجام برنامه های خود چند بار از خانم هاولی مشورت گرفت.
اهمیت نقش خانم هاولی در جریان اولین زن عضو باشگاه هشت هزاری ها جالب توجه و مشخص است.
خانم اوه یون سون بعنوان اولین زنی که تمام قلل هشت هزاری را صعود کرده شناخته شد. او زمانیکه به قله آناپورنا صعود کرد تلویزیون کره برای وی جشن گرفت . ماجرای صعود خانم سون به آناپورنا و دنبال آن به تمام قلل هشت هزاری در صدر اخبار تلویزیون کره قرار گرفت.
بعد از خانم سون ، ادورنه پاسابان از اسپانیا با صعود به تمامی قلل هشت هزاری خود را اولین زن عضو باشگاه هشت هزاری ها معرفی کرد و صعود اوه یون سون به قله کانگجن چونگا را زیر سوال برد . خانم هاولی بعد از مصاحبه با اوه یون سون سرانجام ادعای صعود او را به قله کانجن چونگا رد و ادورنه پاسابان را بعنوان اولین زنی که به تمامی کوه های هشت هزاری صعود موفقیت انجام داده ، معرفی کرد. بعد ها خانم سون اعتراف کرد که بعلت شرایط بد آب و هوایی چند متر پایین تر از قله اصلی کانجن چونگا مجبور به بازگشت شده.
خانم هاولی افسر اجرایی نهادیست که سر ادموند هیلاری برای بهبود وضعیت بهداشتی ، اموزشی و فرهنکی کودکان نپالی در اطراف کوه اورست بنیان نهاد. خانم هاولی به شدت مورد احترام جامعه کوهنوردی می باشد . در سال 1994 کلوپ آلپاین آمریکا جایزه یک عمر فعالیت ادبی را جهت کوه نویسی و واقعه نگاری بسیار دقیق وی به او اهدا کرد.
هم چنین به پاس بزرگداشت خانم هاولی یک قله به ارتفاع 6182 متر در نپال و در محدوده کوه دائولاگری به نام او نامگذاری شد. یخ نورد فرانسوی فرانسیس دارنیلانو در سال 2008 به صورت سولو و انفرادی به “قله هاولی” صعود کرد.
خانم هاولی با وجود سن زیاد هنوز هم شخصا اقدام به مصاحبه با کوهنوردان می کند و به گروه های ماجراجو و کوهنوردان خاص جهت انجام فعالیت های نو و شاخص مشاوره می دهد.
مطلب زیر بعد از مرگ خانم هاولی در ژانویه 2018 اضافه شد:
الیزابت هاولی بزرگ بانوی دنیای کوهنوردی در سن 94 سالگی در نپال از دنیا رفت. خانم هاولی در حدود نیم قرن به نوشتن وقایع روز کوهنوردی و بررسی صحت و سقم صعود کوهنوردان به قلل مرتفع دنیا پرداخت. او به طرز باورنکردنی مورد احترام جامعه کوهنوردی بود. خانم هاولی در طول عمرش هرگز از کوهی بالا نرفت اما تمام کوهنوردان بزرگ دوران را به تحسین وا داشت. از صعودهای بزرگ ابتدایی در اورست تا صعودهای تکرار نشدنی دهه هفتاد میلادی. از صعود بدون اکسیژن مسنر و هابلر به اورست تا صعود تمام انفرادی مسنر به بام دنیا.
دهه هشتاد میلادی و ورود مردان یخی به هیمالیا، این لهستانی های سرسخت و کوه هایی که یکی پس از دیگری در زمستان صعود شدند. از جمله تاریخی “اکنون ما اینجا هستیم” توسط ویلیچکی در فصل زمستان از روی بلندترین نقطه زمین تا صعود یرزی کوکوچکا و آرتور هاجزر به کوه بسیار دشوار آناپورنا در جهنمی سرد.
از فرود باورنکردنی برادران مسنر از رخ روپال در نانگاپاربات تا صعود تکرار نشدنی کوکوچکا و پیتروفسکی از مسیر لهستانی ها در k2. از فاجعه 1996 در اورست تا فاجعه 2008 در k2. از اولین زن فاتح تمامی چهارده قله هشت هزاری تا دومین زن فاتح این قلل. از عظیم قیچی ساز تا پروانه کاظمی…
الیزابت هاولی از کوه ها میگفت و از کوه ها می نوشت.
خانم هاولی یک عاشق واقعی بود، عشق اول و آخر برای این بانوی آمریکایی که هرگز ازدواج نکرد کوهستان بود. او به کوهستان عشق می ورزید و اکنون بعد از مرگش نامی به بزرگی همان کوه ها برایش باقیمانده است. نام او تا ابد در تاریخ کوهنوردی جاودان خواهد ماند و همواره از او به نیکی یاد خواهد شد.
[الیزابت هاولی 1923-2018]
برداشت از:
http://www.himalayandatabase.com/hawleybio.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Hawley
http://heshmatmanesh.persianblog.ir/post/107/
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
k2 ؛ هرم غول آسا از جنس سنگ و یخ
نویسنده: مسعود فرح بخش
قله ی k2 به ارتفاع 8611 متر دومین قله ی مرتفع دنیا در رشته کوه قراقروم در مرز بین پاکستان و چین قرار گرفته. k2 هرمی غول آسا از جنس سنگ و یخ ، فنی ترین و سخت ترین کوه جهان و هدف غایی بسیاری از کوهنوردان می باشد. از هر 4 نفری که اقدام به فتح قله کردند یکی جان خود را از دست داده و از این رو بیشترین آمار تلفات در همین کوه می باشد.
در سال 1850 نقشه بردار بریتانیایی اقدام به تهیه نقشه از رشته کوه قراقروم پاکستان کرد. وی از فاصله بیش از 250 کیلومتری کوه ، دو قله مرتفع را دید و طرحی از آن دو رسم کرد و نام k1 و k2 را بر روی آنها نهاد.(حرف k از اول حرف قراقروم)
بعد ها k1 به ماشربروم تغییر نام داد ولی نام k2 تغییر نکرد.
در سال 1902 اولین گروه برای بالارفتن از این کوه سرسخت تلاش کرد. آنها فقط تا ارتفاع 6500 متری بالا رفتند.7 سال بعد در سال 1909 گروه دوم تلاشی دیگر بر روی این کوه با شکوه انجام داد. آنها حتی به ارتفاع قبلی هم نرسیدند.
یکی از اعضای تیم لوئیجی آمادئو(شاهزاده ی آبروزی در ایتالیا) تا ارتفاع 6250 متری بالا رفت. بعد ها این مسیر به اصلی ترین راه رسیدن به قله تبدیل شد و نام “یال آبروزی” به خود گرفت.
سرانجام پس از نیم قرن تلاش در سال 1954 قله از مسیر آبروزی صعود شد.
رینهولد مسنر کوهنورد مشهور جهان در سال 1979 قله را بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد.
اما یکی از به یادماندنی ترین صعودهای تاریخ کوهنوری در سال 1986 بر روی همین کوه انجام شد.
یرزی کوکوشکا بهمراه پیتروفسکی کوه را از مسیری جدید موسوم به مسیر لهستانی ها صعود کردند. مسیری که هرگز در تاریخ کوهنوردی تکرار نشد. مسنر از این مسیر با نام “مسیر خودکشی” یاد کرد. پیتروسفکی در حال فرود از این مسیر جان خود را از دست داد.
بی شک یکی از سخت ترین و خطرناک ترین گذرگاه های کوهنوردی در کل کوه های جهان در همین کوه می باشد. منطقه ای موسوم به Bottleneck در ارتفاع 8200 متری و 400 متر زیر قله گذرگاهی از جنس یخ با نقاب های برفی خطرناک که بیشترین آمار تلفات در k2 نیز در همین نقطه بوقوع پیوسته است.
k2 تنها کوه بالای هشت هزار متری می باشد که تا کنون در زمستان صعود نشده است.
رینولد مسنر کوهنورد مشهور دنیا در وصف k2 چنین گفته:
“اورست در مقابل k2 تنها یک تفریح است”
زمانیکه آمار صعود کنندگان به این دو کوه را بررسی کنیم ، گفته مسنر مشهود تر می شود. تا کنون کمتر از 400 کوهنورد به K2 صعود کردند در حالیکه حدود 6000 هزار نفر موفق شدند به قله اورست صعود کنند.
صعود به k2 جز بالاترین و ارزشمند ترین کارها در کوهنوردی محسوب می شود و به نوعی با مدال طلای المپیک برابری می کند.
از ایران تا کنون کاظم فریدیان ، عظیم قیچی ساز و رضا شهلایی موفق به صعود این کوه سر سخت شده اند.
داود خادم اصل در سال 1383 در حوالی کمپ 3 در k2 گرفتار طوفان شد و جان خود را از دست داد.
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
هشت هزاری ها
نویسنده و مترجم: مسعود فرح بخش
از بین هزاران کوهی که در سرتاسر کره زمین وجود دارد فقط 14 تای آنها ارتفاعی بالاتر از 8000 متر دارند که به هشت هزاری ها معروفند.
صعود به هر یک از این کوه ها برای کوهنوردان چالش برانگیز است. ارتفاع بالا ، دور افتاده بودن از نقاط شهری ، جدال با سنگ و یخ ، تغییرات ناگهانی آب و هوا فقط بخشی از این چالش ها می باشند.
تمامی این 14 قله در رشته کوه قراقروم و رشته کوه هیمالیا در کشورهای چین ، هندوستان ، تبت ، نپال و پاکستان قرار دارند.
درجه سختی این کوه ها به ارتفاع آنها چندان مربوط نیست بطوریکه اورست مرتفع ترین کوه دنیا و مقام شماره یک رده بندی جز هشت هزاری های آسان قرار می گیرد و آناپورنا دهمین کوه مرتفع دنیا جز کوه های سرسخت می باشد.
اکثریت این 14 قله بین دو کشور مرز مشترک دارند. 9 تای هشت هزاری ها در نپال ، 8 تا در چین و تبت ، 5 تا در پاکستان و تنها یک کوه (کانجن چونگا) در هندوستان می باشند.
از این بین فقط 5 کوه بطور کامل در خاک یک کشور قرار دارند ؛ دائولاگری ، ماناسلو و آناپورنا در نپال ، نانگاپاربات در پاکستان و شیشاپانگا در چین.
اولین تلاش بر روی یک کوه هشت هزاری در سال 1895 در کوه نانگاپاربات انجام شد. در این تلاش آلبرت مومری و نورمن کولی در راه رسیدن به قله کشته شدند.
اولین تلاش موفق بر روی یک هشت هزاری در سال 1950 بود. مائوریس هرزگ و لوئیس لاچنل با صعود به قله آناپورنا در نپال اولین نفراتی بودند که یک کوه هشت هزاری را صعود کردند.
رینهولد مسنر اولین کسی بود که تمامی 14 کوه هشت هزاری را صعود کرد. یکی از چالش های بزرگ کوهنوردی صعود تمامی قله های هشت هزاری می باشد. مسنر در سال 1986 بعنوان نفر اول این چالش بزرگ در دنیای کوهنوردی را مرسوم کرد. تا کنون فقط 34 نفر موفق به صعود همه ی هشت هزاری ها شدند.
فوربا تاشی شرپا با 30 صعود به قله های هشت هزاری دارای رکورد می باشد. 21 صعود فوربا تاشی شرپا مربوط به اورست می باشد.
در ادامه 14 قله هشت هزاری به ترتیب ارتفاع به همراه مهمترین اطلاعات آورده شده است.
اورست
ارتفاع: 8848 متر
کشور: نپال و چین(تبت)
تاریخ اولین صعود: 29 مه 1953
نفرات و ملیت: سر ادموند هیلاری(نیوزلاند) – تنزینگ نورگای(نپال)
اولین صعود زمستانی: 17 فوریه 1980
نفرات و ملیت: کریستوف ویلیچکی (لهستان) – لژک سیچی (لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 5656 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013): 223 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 3.9%
K2
ارتفاع: 8611 متر
کشور: نپال و چین
تاریخ اولین صعود: 31 ژوئیه 1954
نفرات و ملیت: آکیله کمپاگونی(ایتالیا) – لینو لاچدی(ایتالیا)
اولین صعود زمستانی: تا کنون صعود زمستانی نشده
نفرات و ملیت: –
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 306 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):81 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:26.5%
کانجنچونگا
ارتفاع:8586 متر
کشور: نپال و هندوستان
تاریخ اولین صعود: 25 مه 1955
نفرات و ملیت: جورج باند(بریتانیا) – جو بران(بریتانیا)
اولین صعود زمستانی:11 ژانویه 1986
نفرات و ملیت: کریستوف ویلیچکی(لهستان) – یرزی کوکوچکا(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):283 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):40 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:14.1%
لوتسه
ارتفاع: 8516 متر
کشور:نپال و چین(تبت)
تاریخ اولین صعود: 18 مه 1956
نفرات و ملیت:فریتز لوشسینگر(سوئیس) – ارنست ریس(سوئیس)
اولین صعود زمستانی:31 دسامبر 1988
نفرات و ملیت:کریستوف ویلیچکی(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):461 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):13 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:2.8%
ماکالو
ارتفاع: 8485 متر
کشور: نپال و چین
تاریخ اولین صعود: 15 مه 1955
نفرات و ملیت: جین کوزی(فرانسه) – لیونل تری(فرانسه)
اولین صعود زمستانی: 9 فوریه 2009
نفرات و ملیت: سیمون مورو(ایتالیا) – دنیس اوروبکو(قزاقستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 361 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):31 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 8.6%
چوآیو
ارتفاع: 8201 متر
کشور:نپال و چین
تاریخ اولین صعود:19 اکتبر 1954
نفرات و ملیت:جوزف جوشلر(اتریش) – پاسانگ داوا لاما (نپال) – هربرت تیشی(اتریش)
اولین صعود زمستانی:12 فوریه 1985
نفرات و ملیت:ماکیچ بربکا(لهستان) – ماکیچ پاولیکوسکی(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):3138 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):44 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:1.4%
دائولاگری
ارتفاع: 8167 متر
کشور:نپال
تاریخ اولین صعود: 13 مه 1960
نفرات و ملیت:کورتدیمبرگر(اتریش) – ناوانگ دورج(نپال) – پیتر دینر(آلمان) – نیما دورج(نپال) – ارنست فورر(سوئیس) – آلبین شلبرت(اتریش)
اولین صعود زمستانی:21 ژانویه 1985
نفرات و ملیت:آندری کچوک(لهستان) – یرزی کوکوچکا(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):448 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):69 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:15.4%
ماناسلو
ارتفاع:8163 متر
کشور:نپال
تاریخ اولین صعود:9 مه 1956
نفرات و ملیت:توشیو ایمانیشی(ژاپن) – گیلزین نوربو(نپال)
اولین صعود زمستانی: 12 ژانویه 1984
نفرات و ملیت: ماکیچ باربکا(لهستان) – ریزارد کاجوسکی(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):661 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):65 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 9.8%
نانگاپاربات
ارتفاع:8126 متر
کشور:پاکستان
تاریخ اولین صعود: 3 ژوئیه 1953
نفرات و ملیت:هرمان بول(اتریش)
اولین صعود زمستانی:تا کنون صعود زمستانی نشده
نفرات و ملیت: –
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 335 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):65 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:9.8%
آناپورنا
کشور:نپال
تاریخ اولین صعود: 3 ژوئن 1950
نفرات و ملیت: مائوریس هرزوگ(فرانسه) – لوئیس لاچنل(فرانسه)
اولین صعود زمستانی: 3 فوریه 1987
نفرات و ملیت:یرزی کوکوچکا(لهستان) – آرتور هاجزر(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):191 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):61 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:32%
گاشربروم 1
ارتفاع:8080 متر
کشور:پاکستان و چین
تاریخ اولین صعود:5 ژوئیه 1958
نفرات و ملیت:آندری کافمن(آمریکا) – پت شونینگ(آمریکا)
اولین صعود زمستانی: 9 مارس 2012
نفرات و ملیت: آدام بیلیچکی(لهستان) – جانوس گلاب(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):334 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):29 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:8.7%
برودپیک
ارتفاع:8051 متر
کشور:پاکستان و چین
تاریخ اولین صعود: 9 ژوئیه 1957
نفرات و ملیت:فریتز وینترستلر(اتریش) – مارکوس اشموک(اتریش) – کرت دیمبرگر(اتریش) – هرمان بول (اتریش)
اولین صعود زمستانی: 25 مارس 2013
نفرات و ملیت:ماسچ باربکا(لهستان) – آدام بیلیچکی(لهستان) – توماس کوالسکی(لهستان) – آرتور مالک(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 404
تعداد مرگ ها(تا سال 2013): 21
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 5.2%
ارتفاع:8035 متر
کشور:پاکستان و چین
تاریخ اولین صعود:7 ژوئیه 1956
نفرات و ملیت:فریتز موراوک(اتریش) – جوزف لارچ(اتریش) – هانس ویلنپارت(اتریش)
اولین صعود زمستانی:2 فوریه 2011
نفرات و ملیت:سیمون مورو(ایتالیا) – دنیس اوروبکو(قزاقزستان) – کوری ریچاردز(آمریکا)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):930 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):21 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:2.3%
شیشاپانگما
کشور:چین
تاریخ اولین صعود:2 مه 1964
نفرات و ملیت:سو چینگ(چین) – چانگ چون ین(چین) – وانگ ژو(چین) – چن سان(چین) – چنگ تین لیانگ(چین) – وو سونگ یو(چین) – سودنام جوء (چین) – میگمار تراشی(چین) – دوجی یانتن(چین)
اولین صعود زمستانی: 14 ژانویه 2005
نفرات و ملیت: پیتر موراوسکی(لهستان) – سیمون مورو(ایتالیا)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):302 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):25 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:8.3%
ترتیب هشت هزاری ها بر اساس تاریخ اولین صعود:
آناپورنا – 3 JUN 1950
اورست – 29 MAY 1953
نانگاپاربات – 3 JUL 1953
کی 2 – 31 JUL 1954
چوآیو – 19 OCT 1954
ماکالو – 15 MAY 1955
کانجن چونگا – 25 MAY 1955
ماناسلو – 9 MAY 1956
لوتسه – 18 MAY 1956
گاشربروم 2 – 7 JUL 1956
برودپیک – 9 JUN 1957
گاشربروم 1 – 5 JUL 1958
دائولاگری – 13 MAY 1960
شیشاپانگما – 2 MAY 1964
برداشت از:
http://www.8000ers.com/cms/de/8000ers-mainmenu-205.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Eight-thousander
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
یرزی کوکوچکا ؛ نابغه ای تکرار نشدنی
نویسنده: مسعود فرح بخش
در 24 مارس سال 1948 در شهر کاتویک در خانواده ی فقیر لهستانی پسری به دنیا آمد که بعدها فصل نوینی در تاریخ کوهنوردی گشود.
“یرزی کوکوچکا” که دوستانش او را یورک(yorek) صدا می کردند بدون شک بهترین کوهنورد تمام تاریخ می باشد. زمانی که او پا به سرزمین ناشناخته ها در هیمالیا و قراقروم گذاشت کوه ها یکی پس از دیگری برای او سر تعظیم فرود آوردند.
کوکوچکا به قدری قدرتمند و نابغه بود که هر کوهی را اراده می کرد از آن بالا می رفت. او نه تنها به صعود از مسیرهای نرمال اعتقادی نداشت بلکه به صعود در فصل عادی نیز اعتقاد نداشت . همه ای اینها از کوکوچکا افسانه ای رقم زد ، افسانه ای که هنوز بعد از سال ها کسی به نزدیکی افتخارات او هم نرسیده است.
بسیاری از کارهایی که او انجام داده برای اولین بار و آخرین بار بوده و قبل و بعد از او هیچ کوهنورد دیگری به فکر انجام آنها هم نرفت.
در 18 سپتامبر 1987 او بعد از رینهولد مسنر دومین شخصی شد که همه قلل هشت هزاری را صعود کرد. همچنین کوکوچکا اولین کوهنوردی می باشد که 4 قله هشت هزار متری را در زمستان صعود کرده است. برخی صعود های او در هشت هزاری ها برای همیشه تاریخ ساز شدند. صعود او به K2 از مسیر جدید که به مسیر لهستانی ها معروف شد هرگز در تاریخ کوهنوردی تکرار نشد و این تنها یکی از کارهای شاخص او بود.
او به جز اورست تمامی قله ها را بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد.
کوکوچکا در لهستان به سختی کار می کرد و تامین هزینه و مخارج صعودهایش بسیار مشکل داشت. او از اینکه مجبور بود سخت کار کند اما رینهولد مسنر بدون هیچ دغدغه مالی مشغول تمریناتش بود و به فتوحاتش ادامه می داد؛ ناراحت بود.
یکی دیگر از کارهای کوکوچکا که او را از سایر کوهنوردان متمایز می کند صعود او به هر 14 قله هشت هزاری در زمان باور نکردنی 7 سال و 11 ماه و 14 روز است.
همینطور کوکوچکا تنها کوهنوردی در دنیا می باشد که توانسه دو قله ی هشت هزاری را در یک فصل و در یک زمستان صعود کند.
حاصل تلاش های کوکوچکا در هیمالیا و قراقروم گشایش 10 مسیر جدید و 4 صعود زمستانی می باشد.
کارنامه پر افتخار کوکوچکا در هشت هزاری ها:
1979 – لوتسه – مسیر نرمال
1980 – اورست – مسیر جدید
1981 – ماکالو – مسیر جدید ، شیوه آلپی ، سولو و انفرادی
1982 – برودپیک – مسیر نرمال – شیوه آلپی
1983 – گاشربروم 2 – مسیر جدید – شیوه آلپی
1983 – گاشربروم 1 – مسیر جدید – شیوه آلپی
1984 – برودپیک – مسیر جدید – تراورس قله شمالی ، مرکزی و قله اصلی – شیوه آلپی
1985 – داهولاگری – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1985 – چوآیو – مسیر جدید – صعود زمستانی
1985 – نانگاپاربات – مسیرجدید
1986 – کانچن جونگا – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1986 – k2 – مسیر جدید
1986 – ماناسلو – مسیر جدید – شیوه آلپی
1987 – آناپورنا – مسیر نرمال – صعود زمستانی
1987 – شیشاپانگما – مسیر جدید – شیوه آلپی – فرود با اسکی
1988 – آناپورنا – مسیر جدید – شیوه آلپی
کوه لوتسه تنها کوهی بود که کوکوچکا از مسیر نرمال در فصلی غیر زمستان صعود کرد. بنابراین او تصمیم که شاهکار خودش را کامل کند. در سال 1989 بار دیگر به هیمالیا برگشت و این بار دیواره مخوف جنوبی لوتسه را هدف گرفت.
او در کاتماندو طناب انفرادی 6 میلیمتر دست دومی را از تیم های کوهنوردی که آنجا بودند خریداری کرد. در ارتفاع 8200 متری دیواره جنوبی لوتسه در طول آخر مسیری که در آن روز قصد صعود داشت ، چند متر آخر را با همان طناب انفرادی صعود کرد و ناگهان طناب مستعمل پاره شد.
کوکوچکا چندین متر سقوط کرد و دنیا یکی از بهترین کوهنوردانش را برای همیشه از دست داد تا داستان های او و فتوحاتش مانند افسانه های قدیمی نسل به نسل بین کوهنوردان رد و بدل شود.
داستان یکی از بهترین کوهنوردان تمام دوران در کوهی که از آن شروع کرده بود ، به پایان رسید.
دیواره جنوبی لوتسه بعد از آن هرگز صعود نشد و شاید هیچ وقت دیگر هم صعود نشود.
جمله ی معروفی از رینهولد مسنر در مورد کوکوچکا وجود دارد:
“درسته که من اولین هستم اما بدون شک تو بهترینی”
شاید در واقعیت مسنر چنین جمله را به کار نبرده باشد اما حتی اگر چنین هم باشد ، بی شک کوکوچکا افسانه ایست تکرار نشدنی و کوهنوردیست بزرگ