نوشته‌ها
باشگاه هشت هزاری ها
نویسنده: مسعود فرح بخش
از بین هزاران کوه سرتاسر زمین فقط چهارده تای آنها به هشت هزاری ها معروف هستند. چهارده کوه مستقل زمین که ارتفاعشان از سطح دریا به بیش از 8000 متر می‌رسد. این کوه‌ها همگی در رشته‌کوههای هیمالیا و قراقروم در قارهٔ آسیا قرار دارند.
اولین تلاش بر روی یک کوه هشت هزار متری مربوط به سال 1895 در “نانگاپاربات” بود .
بعد از تلاش های بسیار سرانجام اولین کوه هشت هزار متری که صعود شد “آناپورنا” در سال 1950 بود.
از شروع دهه 50 کوه های سر به فلک کشیده دنیا یکی پس از دیگری در فصول مختلف صعود شدند تا اینکه سرانجام در سال 1986 رینهولد مسنر کوهنورد نامدار ایتالیایی با صعود به قله لوتسه فصل جدیدی در تاریخ کوه های هشت هزار متری باز کرد.
وی در طی زمان 16 سال و سه ماه و 7 روز موفق به صعود تمامی 14 قله بالای هشت هزار متر دنیا شد و نام خود را به عنوان اولین انسانی که تمامی این قلل را صعود کرد در تاریخ کوهنوردی جاودانه ساخت.
درست یکسال بعد از مسنر کوهنوردی جسور و تکرار نشدنی به نام “یرزی کوکوچکا” از لهستان موفق شد در طی فقط در 7سال و 11ماه و 14 روز تمامی این قلل را صعود کند و به عنوان نفر دوم وارد باشگاه هشت هزاری ها شود.
باشگاه هشت هزاری ها در واقع به فهرستی از کوهنوردانی اتلاق می شود که موفق به صعود هر 14 قله هشت هزاری می شوند.
برای اینکه سومین انسان وارد باشگاه هشت هزاری ها شود 9 سال زمان لازم بود تا ارهارد لورتان در سال 1995 بعنوان نفر سوم وارد باشگاه هشت هزاری ها شود.از آن سال تا کنون تقریبا هر سال به لیست باشگاه هشت هزاری ها افزوده می شود.
تعداد افرادی که به قله های مختلف هشت هزار متری صعود کرده اند بیش از سه هزار نفر هستند اما از این سه هزار نفر فقط تعداد بسیار اندکی موفق به صعود هر 14 قله ی بالای هشت هزار متر شدند. این نشان می دهد که صعود به تمامی این 14 قله کاری بس بزرگ و دشوار است.
کمترین زمان رسیدن به باشگاه هشت هزاری ها در اختیار چانگ هو کیم از کره جنوبی در زمان هفت سال و 10 ماه و 6 روز و بیشترین زمان رسیدن به باشگاه هشت هزاری ها متعلق به ماریو پانزری از ایتالیت به مدت 23 سال و 7 ماه و 21 روز است.
در سال 2010 ادورنه پاسابان به عنوان نخستین کوهنورد زن موفق به صعود به هر 14 قلهٔ هشت هزار متری شد.
در زیر برای اولین بار در یک وبسایت فارسی زبان لیست کامل باشگاه هشت هزاری ها را می توانید دانلود کنید:
《فهرست باشگاه هشت هزاری ها – به روز رسانی تا سال 2014(کلیک کنید)》
عکس بالای صفحه: خانم ادورنه پاسبان اولین زن عضو باشگاه هشت هزاری ها در کوه k2
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
الیزابت هاولی ؛ تاریخ نگارِ تاریخ ساز
نویسنده: مسعود فرح بخش
بی تردید معروف ترین چهره ی غیر کوهنورد در دنیای کوهنوردی خانم الیزاب هاولی است.خانم هاولی متولد 9 نوامبر 1923 در شیکاگو امریکا می باشد. وی با اینکه در طول عمرش حتی یک قله را هم صعود نکرده مسئول ثبت اکسپدیشن های هیمالیا می باشد.
هر کوهنوردی بعد از صعود باید به طور مستقیم با شخص خانم هاولی یا دستیارانش صحبت کند و مدارک خود را برای صعود به قله ارائه دهد و در نهایت این خانم هاولی و دستیارانش هستند که ادعای کوهنورد را مبنی بر صعود قله رد یا تایید می کنند.
او در دانشگاه میشیگان در رشته تاریخ تحصیل کرد و از سال 1946 در مجله fortune به عنوان خبرنگار شروع به کار کرد.او که شیفته سفر کردن بود در سال 1957 از کار در این مجله استعفا داد تا بتواند راحت به تمام نقاط دنیا سفر کند. وی اروپای شرقی ، خاور میانه از جمله ایران ، نپال و بسیاری از کشور های دیگر سفر کرد. در حین سفرهایش برای تامین مخارج زندگی و سفرهایش چند کار پاره وقت و موقت در نیویورک را انجام می داد. خانم هاولی در سفر به نپال و کاتماندو عاشق این نقطه از کره ی زمین شد و بعد از یک سال از بازگشتش در سال 1960 مجدد به کاتماندو بازگشت و هرگز آنجا را ترک نکرد.
او به واسطه شغل خبرنگاری اش بعد از ورود به نپال در مجله ی تایم و بعد ها در خبرگزاری رویترز شروع به فعالیت کرد. در طول این سال ها او متوجه شد که عمده خبرهایی که در این نقطه از جهان می گذرد مربوط به کوهنوردی و کوهنوردانی است که از جای جای دنیا به این نقطه از دنیا سفر می کنند. سپس کم کم اقدام به ثبت وقایع کوهنوردی کرد و بدین ترتیب بود که خانم الیزابت هاولی به بهترین واقعه نگار اکسیپدیشن های هیمالیا تبدیل شد.
خانم هاولی هرگز ازدواج نکرد و همینطور در طول عمرش هرگز کوهی را نیز صعود نکرد .او آنقدر با کوهنوردان مختلف در مورد جزئیات صعودهایشان مصاحبه و اطلاعات را ثبت کرد که به یک بانک اطلاعاتی برای کوه ها و مسیرهای هیمالیا تبدیل شد. بانک اطلاعاتی خانم هاولی شامل تمام اطلاعات مسیرها ، موفقیت ها ، نرخ مرگ و میر و … می باشد که برای آنالیز در اختیار کوهنوردان و سرپرستان تیم ها قرار می گیرد.
امروزه کوهنوردان نه تنها صعودشان به قلل هیمالیا احتیاج به تایید خانم هاولی و دستیارانش دارد بلکه کوهنوردان زبده و تیم های ماجراجو برای انجام کارهای نو و خاص ، مسیرهای جدید و هرگونه ماجراجویی از خانم هاولی مشورت می گیرند.
برای مثال رینهولد مسنر در انجام برنامه های خود چند بار از خانم هاولی مشورت گرفت.
اهمیت نقش خانم هاولی در جریان اولین زن عضو باشگاه هشت هزاری ها جالب توجه و مشخص است.
خانم اوه یون سون بعنوان اولین زنی که تمام قلل هشت هزاری را صعود کرده شناخته شد. او زمانیکه به قله آناپورنا صعود کرد تلویزیون کره برای وی جشن گرفت . ماجرای صعود خانم سون به آناپورنا و دنبال آن به تمام قلل هشت هزاری در صدر اخبار تلویزیون کره قرار گرفت.
بعد از خانم سون ، ادورنه پاسابان از اسپانیا با صعود به تمامی قلل هشت هزاری خود را اولین زن عضو باشگاه هشت هزاری ها معرفی کرد و صعود اوه یون سون به قله کانگجن چونگا را زیر سوال برد . خانم هاولی بعد از مصاحبه با اوه یون سون سرانجام ادعای صعود او را به قله کانجن چونگا رد و ادورنه پاسابان را بعنوان اولین زنی که به تمامی کوه های هشت هزاری صعود موفقیت انجام داده ، معرفی کرد. بعد ها خانم سون اعتراف کرد که بعلت شرایط بد آب و هوایی چند متر پایین تر از قله اصلی کانجن چونگا مجبور به بازگشت شده.
خانم هاولی افسر اجرایی نهادیست که سر ادموند هیلاری برای بهبود وضعیت بهداشتی ، اموزشی و فرهنکی کودکان نپالی در اطراف کوه اورست بنیان نهاد. خانم هاولی به شدت مورد احترام جامعه کوهنوردی می باشد . در سال 1994 کلوپ آلپاین آمریکا جایزه یک عمر فعالیت ادبی را جهت کوه نویسی و واقعه نگاری بسیار دقیق وی به او اهدا کرد.
هم چنین به پاس بزرگداشت خانم هاولی یک قله به ارتفاع 6182 متر در نپال و در محدوده کوه دائولاگری به نام او نامگذاری شد. یخ نورد فرانسوی فرانسیس دارنیلانو در سال 2008 به صورت سولو و انفرادی به “قله هاولی” صعود کرد.
خانم هاولی با وجود سن زیاد هنوز هم شخصا اقدام به مصاحبه با کوهنوردان می کند و به گروه های ماجراجو و کوهنوردان خاص جهت انجام فعالیت های نو و شاخص مشاوره می دهد.
مطلب زیر بعد از مرگ خانم هاولی در ژانویه 2018 اضافه شد:
الیزابت هاولی بزرگ بانوی دنیای کوهنوردی در سن 94 سالگی در نپال از دنیا رفت. خانم هاولی در حدود نیم قرن به نوشتن وقایع روز کوهنوردی و بررسی صحت و سقم صعود کوهنوردان به قلل مرتفع دنیا پرداخت. او به طرز باورنکردنی مورد احترام جامعه کوهنوردی بود. خانم هاولی در طول عمرش هرگز از کوهی بالا نرفت اما تمام کوهنوردان بزرگ دوران را به تحسین وا داشت. از صعودهای بزرگ ابتدایی در اورست تا صعودهای تکرار نشدنی دهه هفتاد میلادی. از صعود بدون اکسیژن مسنر و هابلر به اورست تا صعود تمام انفرادی مسنر به بام دنیا.
دهه هشتاد میلادی و ورود مردان یخی به هیمالیا، این لهستانی های سرسخت و کوه هایی که یکی پس از دیگری در زمستان صعود شدند. از جمله تاریخی “اکنون ما اینجا هستیم” توسط ویلیچکی در فصل زمستان از روی بلندترین نقطه زمین تا صعود یرزی کوکوچکا و آرتور هاجزر به کوه بسیار دشوار آناپورنا در جهنمی سرد.
از فرود باورنکردنی برادران مسنر از رخ روپال در نانگاپاربات تا صعود تکرار نشدنی کوکوچکا و پیتروفسکی از مسیر لهستانی ها در k2. از فاجعه 1996 در اورست تا فاجعه 2008 در k2. از اولین زن فاتح تمامی چهارده قله هشت هزاری تا دومین زن فاتح این قلل. از عظیم قیچی ساز تا پروانه کاظمی…
الیزابت هاولی از کوه ها میگفت و از کوه ها می نوشت.
خانم هاولی یک عاشق واقعی بود، عشق اول و آخر برای این بانوی آمریکایی که هرگز ازدواج نکرد کوهستان بود. او به کوهستان عشق می ورزید و اکنون بعد از مرگش نامی به بزرگی همان کوه ها برایش باقیمانده است. نام او تا ابد در تاریخ کوهنوردی جاودان خواهد ماند و همواره از او به نیکی یاد خواهد شد.
[الیزابت هاولی 1923-2018]
الیزابت هاولی ؛ عکس از خانم پروانه کاظمی
برداشت از:
http://www.himalayandatabase.com/hawleybio.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Hawley
http://heshmatmanesh.persianblog.ir/post/107/
استفاده از مطلب فوق فقط با ذکر نام وبسایت “بام ایران ، ۵۶۱۰ متر” مجاز است
هشت هزاری ها
نویسنده و مترجم: مسعود فرح بخش
از بین هزاران کوهی که در سرتاسر کره زمین وجود دارد فقط 14 تای آنها ارتفاعی بالاتر از 8000 متر دارند که به هشت هزاری ها معروفند.
صعود به هر یک از این کوه ها برای کوهنوردان چالش برانگیز است. ارتفاع بالا ، دور افتاده بودن از نقاط شهری ، جدال با سنگ و یخ ، تغییرات ناگهانی آب و هوا فقط بخشی از این چالش ها می باشند.
تمامی این 14 قله در رشته کوه قراقروم و رشته کوه هیمالیا در کشورهای چین ، هندوستان ، تبت ، نپال و پاکستان قرار دارند.
درجه سختی این کوه ها به ارتفاع آنها چندان مربوط نیست بطوریکه اورست مرتفع ترین کوه دنیا و مقام شماره یک رده بندی جز هشت هزاری های آسان قرار می گیرد و آناپورنا دهمین کوه مرتفع دنیا جز کوه های سرسخت می باشد.
اکثریت این 14 قله بین دو کشور مرز مشترک دارند. 9 تای هشت هزاری ها در نپال ، 8 تا در چین و تبت ، 5 تا در پاکستان و تنها یک کوه (کانجن چونگا) در هندوستان می باشند.
از این بین فقط 5 کوه بطور کامل در خاک یک کشور قرار دارند ؛ دائولاگری ، ماناسلو و آناپورنا در نپال ، نانگاپاربات در پاکستان و شیشاپانگا در چین.
اولین تلاش بر روی یک کوه هشت هزاری در سال 1895 در کوه نانگاپاربات انجام شد. در این تلاش آلبرت مومری و نورمن کولی در راه رسیدن به قله کشته شدند.
اولین تلاش موفق بر روی یک هشت هزاری در سال 1950 بود. مائوریس هرزگ و لوئیس لاچنل با صعود به قله آناپورنا در نپال اولین نفراتی بودند که یک کوه هشت هزاری را صعود کردند.
رینهولد مسنر اولین کسی بود که تمامی 14 کوه هشت هزاری را صعود کرد. یکی از چالش های بزرگ کوهنوردی صعود تمامی قله های هشت هزاری می باشد. مسنر در سال 1986 بعنوان نفر اول این چالش بزرگ در دنیای کوهنوردی را مرسوم کرد. تا کنون فقط 34 نفر موفق به صعود همه ی هشت هزاری ها شدند.
فوربا تاشی شرپا با 30 صعود به قله های هشت هزاری دارای رکورد می باشد. 21 صعود فوربا تاشی شرپا مربوط به اورست می باشد.
در ادامه 14 قله هشت هزاری به ترتیب ارتفاع به همراه مهمترین اطلاعات آورده شده است.
اورست
بام دنیا ؛ اورست
تصویر قله اورست از فضا
مسیر آبشار یخی خومبو
مسیر آبشار یخی خومبو
سایه اورست در هنگام طلوع
ارتفاع: 8848 متر
کشور: نپال و چین(تبت)
تاریخ اولین صعود: 29 مه 1953
نفرات و ملیت: سر ادموند هیلاری(نیوزلاند) – تنزینگ نورگای(نپال)
اولین صعود زمستانی: 17 فوریه 1980
نفرات و ملیت: کریستوف ویلیچکی (لهستان) – لژک سیچی (لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 5656 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013): 223 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 3.9%
K2
رخ شمالی k2
کوه k2 فنی ترین کوه جهان
عکس هوایی از قله k2
ارتفاع: 8611 متر
کشور: نپال و چین
تاریخ اولین صعود: 31 ژوئیه 1954
نفرات و ملیت: آکیله کمپاگونی(ایتالیا) – لینو لاچدی(ایتالیا)
اولین صعود زمستانی: تا کنون صعود زمستانی نشده
نفرات و ملیت: –
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 306 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):81 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:26.5%
کانجنچونگا
رخ شرقی کانجن چونگا
رخ جنوبی کانجن چونگا
ارتفاع:8586 متر
کشور: نپال و هندوستان
تاریخ اولین صعود: 25 مه 1955
نفرات و ملیت: جورج باند(بریتانیا) – جو بران(بریتانیا)
اولین صعود زمستانی:11 ژانویه 1986
نفرات و ملیت: کریستوف ویلیچکی(لهستان) – یرزی کوکوچکا(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):283 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):40 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:14.1%
لوتسه
لوتسه
لوتسه ، اورست و کوه های اطراف
طلوع خورشید بر روی قله لوتسه
ارتفاع: 8516 متر
کشور:نپال و چین(تبت)
تاریخ اولین صعود: 18 مه 1956
نفرات و ملیت:فریتز لوشسینگر(سوئیس) – ارنست ریس(سوئیس)
اولین صعود زمستانی:31 دسامبر 1988
نفرات و ملیت:کریستوف ویلیچکی(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):461 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):13 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:2.8%
ماکالو
ماکالو
ارتفاع: 8485 متر
کشور: نپال و چین
تاریخ اولین صعود: 15 مه 1955
نفرات و ملیت: جین کوزی(فرانسه) – لیونل تری(فرانسه)
اولین صعود زمستانی: 9 فوریه 2009
نفرات و ملیت: سیمون مورو(ایتالیا) – دنیس اوروبکو(قزاقستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 361 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):31 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 8.6%
چوآیو
چوآیو
چوآیو
ارتفاع: 8201 متر
کشور:نپال و چین
تاریخ اولین صعود:19 اکتبر 1954
نفرات و ملیت:جوزف جوشلر(اتریش) – پاسانگ داوا لاما (نپال) – هربرت تیشی(اتریش)
اولین صعود زمستانی:12 فوریه 1985
نفرات و ملیت:ماکیچ بربکا(لهستان) – ماکیچ پاولیکوسکی(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):3138 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):44 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:1.4%
دائولاگری
دائولاگری
دائولاگری
ارتفاع: 8167 متر
کشور:نپال
تاریخ اولین صعود: 13 مه 1960
نفرات و ملیت:کورتدیمبرگر(اتریش) – ناوانگ دورج(نپال) – پیتر دینر(آلمان) – نیما دورج(نپال) – ارنست فورر(سوئیس) – آلبین شلبرت(اتریش)
اولین صعود زمستانی:21 ژانویه 1985
نفرات و ملیت:آندری کچوک(لهستان) – یرزی کوکوچکا(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):448 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):69 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:15.4%
ماناسلو
ماناسلو از کمپ اصلی
طلوع خورشید بر فراز ماناسلو
ارتفاع:8163 متر
کشور:نپال
تاریخ اولین صعود:9 مه 1956
نفرات و ملیت:توشیو ایمانیشی(ژاپن) – گیلزین نوربو(نپال)
اولین صعود زمستانی: 12 ژانویه 1984
نفرات و ملیت: ماکیچ باربکا(لهستان) – ریزارد کاجوسکی(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):661 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):65 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 9.8%
نانگاپاربات
کمپ اصلی جبهه روپال نانگاپاربات
نانگاپاربات ملقب به کوهستان قاتل
ارتفاع:8126 متر
کشور:پاکستان
تاریخ اولین صعود: 3 ژوئیه 1953
نفرات و ملیت:هرمان بول(اتریش)
اولین صعود زمستانی:تا کنون صعود زمستانی نشده
نفرات و ملیت: –
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 335 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):65 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:9.8%
آناپورنا
آناپورنا
عکس آناپورنا از فضا
کشور:نپال
تاریخ اولین صعود: 3 ژوئن 1950
نفرات و ملیت: مائوریس هرزوگ(فرانسه) – لوئیس لاچنل(فرانسه)
اولین صعود زمستانی: 3 فوریه 1987
نفرات و ملیت:یرزی کوکوچکا(لهستان) – آرتور هاجزر(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):191 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):61 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:32%
گاشربروم 1
گاشربروم 1
ارتفاع:8080 متر
کشور:پاکستان و چین
تاریخ اولین صعود:5 ژوئیه 1958
نفرات و ملیت:آندری کافمن(آمریکا) – پت شونینگ(آمریکا)
اولین صعود زمستانی: 9 مارس 2012
نفرات و ملیت: آدام بیلیچکی(لهستان) – جانوس گلاب(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):334 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):29 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:8.7%
برودپیک
برودپیک
ارتفاع:8051 متر
کشور:پاکستان و چین
تاریخ اولین صعود: 9 ژوئیه 1957
نفرات و ملیت:فریتز وینترستلر(اتریش) – مارکوس اشموک(اتریش) – کرت دیمبرگر(اتریش) – هرمان بول (اتریش)
اولین صعود زمستانی: 25 مارس 2013
نفرات و ملیت:ماسچ باربکا(لهستان) – آدام بیلیچکی(لهستان) – توماس کوالسکی(لهستان) – آرتور مالک(لهستان)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013): 404
تعداد مرگ ها(تا سال 2013): 21
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها: 5.2%
گاشربروم 2
ارتفاع:8035 متر
کشور:پاکستان و چین
تاریخ اولین صعود:7 ژوئیه 1956
نفرات و ملیت:فریتز موراوک(اتریش) – جوزف لارچ(اتریش) – هانس ویلنپارت(اتریش)
اولین صعود زمستانی:2 فوریه 2011
نفرات و ملیت:سیمون مورو(ایتالیا) – دنیس اوروبکو(قزاقزستان) – کوری ریچاردز(آمریکا)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):930 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):21 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:2.3%
شیشاپانگما
شیشاپانگما در سمت چپ تصویر
ارتفاع:8027 متر
کشور:چین
تاریخ اولین صعود:2 مه 1964
نفرات و ملیت:سو چینگ(چین) – چانگ چون ین(چین) – وانگ ژو(چین) – چن سان(چین) – چنگ تین لیانگ(چین) – وو سونگ یو(چین) – سودنام جوء (چین) – میگمار تراشی(چین) – دوجی یانتن(چین)
اولین صعود زمستانی: 14 ژانویه 2005
نفرات و ملیت: پیتر موراوسکی(لهستان) – سیمون مورو(ایتالیا)
تعداد کل صعود ها(تا سال 2013):302 صعود
تعداد مرگ ها(تا سال 2013):25 مرگ
نرخ مرگ و میر نسبت به صعودها:8.3%
ترتیب هشت هزاری ها بر اساس تاریخ اولین صعود:
آناپورنا – 3 JUN 1950
اورست – 29 MAY 1953
نانگاپاربات – 3 JUL 1953
کی 2 – 31 JUL 1954
چوآیو – 19 OCT 1954
ماکالو – 15 MAY 1955
کانجن چونگا – 25 MAY 1955
ماناسلو – 9 MAY 1956
لوتسه – 18 MAY 1956
گاشربروم 2 – 7 JUL 1956
برودپیک – 9 JUN 1957
گاشربروم 1 – 5 JUL 1958
دائولاگری – 13 MAY 1960
شیشاپانگما – 2 MAY 1964
برداشت از:
http://www.8000ers.com/cms/de/8000ers-mainmenu-205.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Eight-thousander