پنج آبشار مرتفع ایران
گردآوری: مسعود فرح بخش
سرزمین ایران به جهت جغرافیای خاص خود و احاطه شدن آن توسط رشته کوه های مختلف ، سرمنشا آبشار های کوچک و بزرگ زیادی است.
تا کنون برسی علمی دقیقی بر روی آبشارهای ایران انجام نگرفته است و حتی هنوز بر سر ارتفاع بسیاری از آبشارها اتفاق نظر وجود ندارد. تنها منبع موجود و قابل استناد برای آبشار های ایران کتاب “آبشار های ایران” نوشته مجید اسکندری از انتشارات ایرانشناسی است.
به طور کلی آبشار ها به لحاظ نوع ، سرعت ، حجم آب ، ارتفاع ، عرض و بسیاری از پارامترهای دیگر تقسیم بندی می شوند اما پارامتر ارتفاع آبشار مهم تر از سایر پارامتر ها می باشد ولی اندازه گیری ارتفاع دقیق اکثر آبشارهای ایران به جهت دور افتاده و صعب العبور بودن مسیرهای دسترسی به آنها کار بسیار دشواری می باشد و بایستی برای ارتفاع آنها از روش حدس و گمان و یا روش های تخمینی قدیمی استفاده کرد.
آبشارهای ایران به طور کلی در دو دسته دائمی و فصلی قرار می گیرند. بر اساس تحقیقات انجام شده تا تا سال 1390 تعداد آبشار دائمی ایران 392 و تعداد آبشار های فصلی ایران در حدود 300 آبشار است. آبشارهای دائمی ایران در تمام طول ساری جاری هستند اما حجم آب آنها با توجه به فصل و میزان بارش ها متغیر است.
با توجه به اینکه جنگل های غرب گیلان و همینطور مناطقی در سواد کوه و نقاط دورافتاده ای در زاگرس مستعد کشف آبشارهای مرتفع هستند و هر از چند گاهی آبشاری مرتفع در آن نقاط کشف می شود اما فعلا می توان بر روی 5 آبشار دائمی مرتفع ایران اتفاق نظر داشت.
البته ارتفاع این 5 آبشار به طور دقیق مشخص نیست و ارتفاع آنها به صورت تخمینی عنوان می شود
در ادامه پنج آبشار مرتفع دائمی در ایران معرفی می شود:
شماره یک
آبشار لاتون
آبشار لاتون ؛ یکی از پنج آبشار مرتفع ایران
آبشار لاتون در استان گیلان ، شهرستان آستارا ، بخش لوندویل و روستای کوته کومه قرار دارد.
از آبشار لاتون با 105 متر ارتفاع در بسیاری از منابع بعنوان مرتفع ترین آبشار ایران یاد شده است.
فاصله از روستای کوته کومه تا آبشار لاتون 6 کیلومتر است و با سه تا چهار ساعت کوهپیمایی می توان به پای آبشار رسید.
در تمام طول سال این آبشار جاریست گرچه حجم آب آن گاهی بسیار کم می شود.
شماره دو
آبشار سرنکوه
آبشار سرانکوه ؛ یکی از پنج آبشار مرتفع ایران
آبشار سرنکوه یا سرانکوه در استان کرمان و در شهرستان جیرفت قرار دارد. سرانکوه آبشاری بسیار بلند در رشته کوه جبال بارز است.
ارتفاع این آبشار حدود 100 متر تخمین زده می شود.
شماره سه
آبشار وروار
آبشار وروار ؛ یکی از پنج آبشار مرتفع ایران
آبشار وروار (vorvar) از آبشارهای استان کرمان است که در شهرستان جیرفت قرار دارد و یکی از سه آبشار بلند ایران است که در رشته کوه جبال بارز قرار دارد. ارتفاع این آبشار بالای صد متر است.از روستای رودفرق مبدا صعود تا آبشار چهار ساعت راهپیمایی است. این روستا در ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی جیرفت قرار دارد.
رشته کوه جبال بارز با طول ۲۵۰ کیلومتر، طولانی ترین رشته کوه در جنوب شرقی ایران است.
شماره چهار
آبشار پیران
آبشار پیران ؛ یکی از پنج آبشار مرتفع ایران
آبشار پیران یا ریجاب در شهرستان سرپل ذهاب و استان کرمانشاه قرار دارد. منطقه پیران در 10 کیلومتری شمال شرقی شهرستان سرپل ذهاب قرار دارد و آبشار آن پس از باغات روستا و در دره‌ای عریض واقع است. بدلیل ارتفاع بلند و دیوار مانند صخره‌ها صعود از آبشار غیرممکن است.
آبشار پیران در مجموع از سه آبشار پلکانی تشکیل شده که روی هم ارتفاعی بالاتر از 150 متر دارند. اگر هر سه آبشار پلکانی را با هم در نظر بگیریم به احتما زیاد پیران مرتفع ترین آبشار ایران است اما ارتفاع آبشار اصلی یعنی پلکان دوم در حدود 100 متر است
شماره پنج
آبشار شوی
آبشار شوی ؛ یکی از پنج آبشار مرتفع ایران
آبشار شوی (shevi) یا تله زنگ در رشته کوه زاگرس و در منطقه سردشت در شهرستان دزفول واقع است.
این آبشار یکی از زیباترین آبشارهای ایران است که هر ساله تعداد بسیار زیادی مسافر ایرانی و خارجی جهت دیدن این آبشار به این نقطه سفر می کند.
آبشار شوی یکی از عریض ترین آبشار های ایران است. این آبشار به ارتفاع حدود 100 متر در حدود 40 متر عرض دارد
منبع:کتاب آبشارهای ایران ، نوشته مجید اسکندری ، انشارات ایرانشناسی
